فلسطین، رهبری واحد

فرهنگ ملی فلسطین به سبب تنوع در نگرشهای سیاسی میان فلسطینیان از غنای بسیار برخوردار است و این امر به ویژه به علل و عوامل داخلی و منطقه ای باز می گردد.
این تنوع در نگرشهای سیاسی به رغم نبود دولت و مؤسسات مدنی و سیاسی، از بروز اختلافات منجر به جنگ داخلی جلوگیری کرده است. این مسئله در تمام فلسطین (تاریخی) به وضوح دیده می شود. در طول سالهای هر دو انتفاضه شاهد نمونه های آشکاری از توانایی ملت فلسطین برای حرکت به سمت جلو خود حتی در زمانی که جریان حاکمی برای مهار حرکت زندگی در این جامعه وجود ندارد، بوده ایم.
ملت فلسطین با عادت به زندگی در غیاب دولت در طول سالهای گذشته تجربیات زیادی برای کنترل حرکت از طریق راه های دیگر همزمان با ادامه مقاومت و مشغول بودن به امور مربوط به تلاش برای رهایی از چنگ اشغالگران، اندوخته است.
آنچه در بالا بدان اشاره شد بدان معنا نیست که ملت فلسطین از ماهیت انسانی که احتمال وقوع درگیری شدید در زمان فقدان یک حاکمیت منسجم از نمادهای آن است، برخوردار نیست، بلکه بدان معناست که عرصه فلسطین هم اکنون شاهد تغییرات اجتماعی و سیاسی مهمی است که نشانه های فقدان افق سیاسی روشن برای آینده در آن کاملا مشهود است.
راه حل سیاسی که در این وضعیت دشوار باید به آن توجه کرد، مسئله وحدت ملی است، زیرا این امر یگانه ضامنی است که می تواند ملت فلسطین را متحد ساخته و از این راه آینده قضیه و آرمان این ملت و سرنوشت آن در لحظات حساس و بسیار خطرناک از آسیب مصون بماند و این قاعده بدیهی بوده و نیازمند مناقشه یا ارائه دلیل و برهان نیست.

اما پرسش این است که این وحدت چگونه باید شکل بگیرد؟
البته باید بسیار هشیار بود که این راه حل سیاسی به گاو مقدسی تبدیل نشود که به نامش برخی طرفها مقدرات این ملت را تاراج کنند و زمام تصمیم گیریها در فلسطین را به تنهایی به دست بگیرند و همان وضعیتی پیش آید که در سایه "استبداد تک گروهی" در دوره توافق اسلو بر فلسطین حاکم گردید.
بی گمان وضعیت فعلی فلسطین هیچ شباهتی به یک دولت ندارد و در نتیجه ابزارهای سنتی یک دولت هم نمی تواند این وضعیت را مهار سازد. یک مسئله دیگر هم هست که پیچیدگی وضعیت را دو چندان می سازد و آن عدم توافق گروههای سیاسی حاضر در میدان بر سر یک برنامه مشترک است. علاوه بر آن فضای بین المللی کنونی هم بر پیچیدگی این وضعیت می افزاید.
بهترین راه حل در این وضعیت آن است که انگیزه های وطن دوستی گروههای سیاسی مختلف افزایش یابد تا زمینه برای ایجاد یک رهبری ملی متحد فراهم گردد که همه جریانها را با همان وزنی که در میدان دارند، در خود جای دهد.
ممکن است که معیارهای مربوط به قواعد مشارکت همگانی که می تواند زمینه را برای تشکیل یک رهبری متحد فراهم کند، از نظر برخی متفاوت باشد، اما هر اختلافی که در این باره وجود داشته باشند، منطق می گوید که قاعده مشارکت در تقدیم خون باید با میزان مشارکت در تصمیم گیری تطابق داشته باشد. این قاعده می تواند یکی از معیارهای عادلانه ای باشد که بی شک آحاد ملت با آن موافق است بنابراین گروههای سیاسی هم باید به آن تن دهند.
مصلحت راهبردی ملت فلسطین در آن است که همه از قواعد اجتماعی و سیاسی و منطق تاریخ پیروی کنند که از همه می خواهد چارچوبی سیاسی بر اساس معیارهای متفق علیه تهیه کنند تا مقدمات تشکیل رهبری متحد ملی فراهم گردد. این نکته را هم نباید فراموش کرد که بخش اعظم دستاوردهای ملت فلسطین در طول تاریخ مبارزاتی اش به سبب فقدان این توافق راهبردی از دست رفته است.
برخی از کسانی که هنوز در ذهنیت تاریخی مبارزه به سر می برند باید از این ذهنیت بیرون آیند. همه باید مصالح کوچک و کوتاه مدت خود را برای دستیابی به یک مصلحت آرمانی و مهم این ملت کنار بگذارند.
طبیعی است که برخی جریانهای منطقه ای برای کمک در ایجاد رهبری تازه در فلسطین متناسب با فضای بین المللی حال حاضر دخالت کنند، اما این وضع می تواند وضعیت پیچیده امور فلسطین را پیچیده تر کند بنابر این از نظر راهبری به نفع قضیه فلسطین نیست.
آنچه از این جریانها انتظار می رود آن است که از دغدغه های مربوط به نگرانی از برخی گروههای سیاسی فلسطینی فارغ شوند. آنان باید حرکت سیاسی فلسطین را واگذارند تا بر اساس وضعیت داخلی فلسطین و منطبق بر خواست و مزاج ملت فلسطین به پیش برود.
البته منظور ما آن نیست که این جریانها و طرفها از مسئولیتهای خود در قبال قضیه فلسطین شانه خالی کنند، زیرا بعد منطقه ای قضیه برای ایجاد یک رهبری فلسطینی یک ضرورت انکار ناپذیر است. اما آنچه ما از این طرفها می خواهیم آن است که قاعده دخالت بر مصلحت ملت فلسطین و قضیه آن استوار باشد و نه بر وفق خواسته های خارجی.