عرفات از مبارزه مسلحانه تا هم‌زيستي با اسرائيل

عرفات از مبارزه مسلحانه تا هم‌زيستي با اسرائيل

عرفات در 1956 جنبش الفتح را بنيان نهاد و اين سازمان را در جريان جنگ 6 روزه عليه رژيم صهيونيستي بسيج كرد. او نه ماه پس از اين جنگ يعني در فوريه 1968 به رياست سازمان آزاديبخش فلسطين كه از هشت گروه چريكي مسلح تشكيل شده بود، انتخاب شد. عرفات پس از آنكه در سپتامبر 1970 رقم بزرگي از نيروهايش توسط ارتش اردن در فاجعه موسوم به «سپتامبر سياه» كشته شدند با ميانجيگري جمال عبدالناصر ناچار شد با شاه حسين كنار آمده و براي حفظ جان دهها هزار فلسطيني مقيم اردن رويه همزيستي مسالمت‌آميز با پادشاه اين كشور در پيش بگيرد.
عرفات در سالهاي دهه 1980 به عنوان يك عنصر سياسي مطرح بود و از روشهاي خشونت بار چريكي فاصله گرفت. او در طول اين دهه توانست با سفرهاي مكرر به پايتخت‌هاي عربي ميليونها دلار وجه نقد براي مخارج «ساف» جمع‌آوري كند.
با اين حال حوادث سال 1982 لبنان و لشكركشي‌ نيروهاي اسرائيلي به اين كشور كه مقدمه خلع سلاح عمومي فلسطينيان مقيم لبنان و سپس اخراج آنها از اين كشور گرديد، ضربه بزرگي براي وجهه عرفات محسوب مي‌شد. تلاش مشترك دولتهاي غربي در طول اين دهه حذف تدريجي نقش و نفوذ عرفات و سازمانش در معادلات سياسي منطقه بوده است. تلاشي كه نسبتاً با موفقيت نيز همراه بود. عرفات نيز متقابلاً تنها راه خروج خود از انزوا نزد دولتهاي منطقه و جهان را در نزديك شدن هرچه بيشتر به آمريكا و اسرائيل مي‌ديد. با خروج نيروهاي ساف از لبنان كه با وساطت آمريكا صورت گرفت مركزيت اين سازمان به تونس انتقال يافت و نيروهاي آن نيز به صورت خلع سلاح شده، از كشورهاي غربي پراكنده شدند. از اين سالها به بعد ياسر عرفات رهبر ساف راهكار نظامي اسرائيل را متوقف كرد. حاصل اين تفكر امضاي پيمان به رسميت شناختن رژيم صهيونيستي در 13 سپتامبر 1993 متعاقب ديدار تاريخي وي با اسحاق رابين نخست وزير اسرائيل و فشردن دست وي در واشنگتن و در برابر رئيس جمهور آمريكا بود.
به موجب قرارداد منعقده پس از اين پيمان مسئوليت خودمختاري داخلي دو منطقه غزه و اريحاء در داخل اراضي اشغالي به عرفات واگذار شد. اين واگذاري از جمله توافقهاي نمايندگان ساف و اسرائيل در قرارداد «اسلو» بود كه در 20 اوت 1993 توسط طرفين در پايتخت نروژ به امضا رسيده بود.
عرفات در ژوئية 1995 پس از حدود سه دهه تبعيد وارد غزه شد، در ژانويه 1996 به عنوان رئيس جمهور حكومت خودگردان انتخاب گرديد و پارلمان فلسطين نيز متعاقباً با 88 نماينده تشكيل شد. عرفات روز 24 اكتبر 1998 پيمان «واي ريور» را در آمريكا و در حضور رابين، كلينتون و شاه حسين اردني به امضا رساند و در 14 دسامبر همان سال در غزه و در حضور رئيس جمهور آمريكا بندهاي ضد صهيونيستي منشور ملي ساف را لغو كرد. وي در نوامبر 2004 (21 آبان 1383) درگذشت. در مجموع ياسر عرفات در دهه آخر قرن بيستم به مثابه كارگزار اسرائيل در داخل فلسطين اشغالي عمل كرده است.