قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در خصوص احداث دیوار حائل امنیتی توسط اسرائیل

• بنابر گزارش روز دوشنبه شبکه تلویزیونی الجزیره قطر، در این قطعنامه خواسته شده است که مشروعیت ساخت دیوار حائل رژیم صهیونیستی در کرانه باختری، از سوی دیوان دادگستری بین‌المللی مورد بررسی قرار گیرد.
• پیش‌تر رادیو تل‌آویو (روز دوشنبه قبل از تصویب قطعنامه مجمع عمومی) اعلام کرد، شارون در جلسه مشورتی کابینه اسرائیل گفت: تلاش فلسطینی‌ها و سازمان ملل برای ارجاع موضوع دیوار حائل به دیوان دادگستری بین‌المللی مانوری سیاسی است و اسرائیل به ساخت این دیوار به عنوان حقی مشروع ادامه خواهد داد.
• رادیو تل‌آویو به نقل از منابع سیاسی در قدس اعلام کرده بود که با وجود مخالفت آمریکا و برخی کشورهای اروپایی به احتمال زیاد مجمع عمومی سازمان ملل این قطعنامه را تصویب کند.
• در مقابل نماینده تشکیلات خودگردان فلسطین در سازمان ملل متحد، پیش‌بینی کرده بود که پیش‌نویس قطعنامه مربوط به بررسی مشروعیت ساخت دیوار حائل در کرانه باختری با موافقت اکثریت کشورهای عضو این مجمع روبه‌رو خواهد شد.
• ناصر القدوه در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی الجزیره قطر، در پاسخ به این سوال که موضع آمریکا را در این خصوص چگونه پیش‌بینی می‌کنید، گفت: ما شاهد این حقیقت بوده‌ایم که موضع تند آمریکا بر ضد تحرکات فلسطینی در سازمان ملل، سیر صعودی یافته است و متاسفانه آمریکا بر ضد این قطعنامه رای خواهد داد.
• به‌هر صورت این قطعنامه روز دوشنبه (8 دسامبر) در مجمع عمومی تصویب شد.
• قطعنامه مجمع عمومی با 90 رای موافق، 8 رای مخالف (آمریکا، استرالیا، اسرائیل، نائورو، پالائو، جزایر مارشال، میکرونزی و اتیوپی) و 74 رای ممتنع این قطعنامه را در دهمین نشست اضطراری خود درباره فلسطین تصویب کرد.
• مجمع عمومی همچنین در این جلسه با تصویب قطعنامه دیگری اقدامات اسرائیل در بیت المقدس شرقی و دیگر نقاط اراضی اشغالی فلسطین را غیرقانونی خواند.
• این قطعنامه با 111 رای موافق، 7 رای مخالف (آمریکا، اسرائیل، استرالیا، پالائو، نائورو، جزایر مارشال و میکرونزی) و 55 رای ممتنع از تصویب گذراند.
• مسئولان رژیم صهیونیستی روز سه‌شنبه با ابراز نارضایتی از صدور این قطعنامه سعی کردند که آن را اقدامی بی‌ارزش جلوه‌گر سازند.
• وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی نیز روز سه‌شنبه در یک بیانیه ادعا کرد که این قطعنامه به منزله سوء استفاده از مجمع عمومی سازمان ملل و قوانین بین‌المللی برای حمایت از منافع کسانی است که از تروریسم حمایت می‌کنند.
• همچنین نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل مدعی شد که آرای اندک کشورهای عضو سازمان یک پیروزی برای اسرائیل بشمار می رود زیرا بیشتر کشورهای دموکرات جهان از این قطعنامه جانبداری نکردند.
• آریل شارون، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اقدام سازمان ملل برای ارجاع موضوع دیوار حائل در کرانه باختری رود اردن به دادگاه لاهه را یک مانور سیاسی دانست.
• صائب عریقات، وزیر امور مذاکرات تشکیلات خودگردان فلسطین نیز در این خصوص گفت موضع بین‌المللی یکپارچه‌ای وجود دارد که خواستار متوقف شدن ساخت دیوار حائل صهیونیستی است.
• احمد قریع، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین، از تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل، مبنی بر ارجاع موضوع دیوار حائل به دیوان دادگستری برای بررسی مشروعیت این دیوار استقبال کرد.

مجمع عمومی سازمان ملل روز دوشنبه (8 دسامبر) در یک جلسه فوق‌العاده، پیش‌نویس قطعنامه‌ای اروپایی را که خواستار بررسی مشروعیت ساخت دیوار حائل اسرائیل بود، به رأی‌گیری گذاشت.
بنابر گزارش روز دوشنبه شبکه تلویزیونی الجزیره قطر، در پیش‌نویس این قطعنامه خواسته شده است که مشروعیت ساخت دیوار حائل رژیم صهیونیستی در کرانه باختری، از سوی دیوان دادگستری بین‌المللی مورد بررسی قرار گیرد.
پیش‌تر رادیو تل‌آویو (روز دوشنبه قبل از تصویب قطعنامه مجمع عمومی) اعلام کرد، شارون در جلسه مشورتی کابینه اسرائیل گفت: تلاش فلسطینی‌ها و سازمان ملل برای ارجاع موضوع دیوار حائل به دیوان دادگستری بین‌المللی مانوری سیاسی است و اسرائیل به ساخت این دیوار به عنوان حقی مشروع ادامه خواهد داد.
وی افزود: طرف فلسطینی می‌کوشد برای دستیابی به اهداف خود، عنصر قضایی را دستاویز قرار دهد و این چیزی جز سوء استفاده از موضوع دیوار حائل نیست.
برپایه این گزارش، سیلوان شالوم، وزیر خارجه اسرائیل در تماس‌های سیاسی می‌کوشد کشورهای اروپایی را به جانبداری از اسرائیل متقاعد کند.
شالوم هفته گذشته نیز در حاشیه همایش کشورهای اروپایی و حوزه دریای مدیترانه در ناپل ایتالیا کوشید، وزیران خارجه اروپا را به مخالفت با طرح ارجاع ساخت دیوار حائل به دادگاه لاهه تشویق کند.
رادیو تل‌آویو به نقل از منابع سیاسی در قدس اعلام کرده بود که با وجود مخالفت آمریکا و برخی کشورهای اروپایی به احتمال زیاد مجمع عمومی سازمان ملل این قطعنامه را تصویب کند.
البته این رادیو افزوده بود که اجرای قطعنامه مجمع عمومی بر خلاف قطعنامه‌های شورای امنیت الزام‌آور نیست.
در مقابل نماینده تشکیلات خودگردان فلسطین در سازمان ملل متحد، پیش‌بینی کرده بود که پیش‌نویس قطعنامه مربوط به بررسی مشروعیت ساخت دیوار حائل در کرانه باختری با اکثریت موافق کشورهای عضو این مجمع روبه‌رو خواهد شد.
ناصر القدوه در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی الجزیره قطر، در پاسخ به این سوال که موضع آمریکا را در این خصوص چگونه پیش‌بینی می‌کنید، گفت: ما شاهد این حقیقت بوده‌ایم که موضع تند آمریکا بر ضد تحرکات فلسطینی در سازمان ملل، سیر صعودی یافته است و متاسفانه آمریکا بر ضد این قطعنامه رای خواهد داد.
وی افزود: این موضع آمریکا را از نظر سیاسی توجیه‌پذیر نمی‌دانیم، اما حقیقت این است که در هر صورت این موضع وجود دارد.
القدوه، سپس در مورد سوال دیگری مبنی بر اینکه مواضع اروپا در قبال این قطعنامه را چگونه ارزیابی می‌کنید، پاسخ داد: به‌طور یقین، هر امری تحت تاثیر تغییراتی است که در آخرین لحظات رخ می‌دهد، اما آنچه تاکنون برای ما روشن شده، این است که کشورهای اتحادیه اروپا از رای دادن به این قطعنامه خودداری خواهند کرد و دلیل این امر در اصل به موضع تند انگلیس در قبال تحرک فلسطین در سازمان ملل برمی‌گردد.
وی افزود: این امر موجب پیروزی موضع میانه در اتحادیه اروپا و به دنبال آن توافق بین اعضای این اتحادیه در مورد رای ممتنع در خصوص این قطعنامه شده است.
 نماینده تشکیلات خودگردان فلسطین در سازمان ملل، همچنین گفت: در هر صورت و صرف‌نظر از تعداد آرای موافق با این قطعنامه، ما انتظار مخالفت سیاسی مهمی را در این خصوص نداریم.
وی در ادامه خاطرنشان ساخت: در اصل و اساس موضوع رایزنی در این مورد، به نامشروع بودن این دیوار تعلق خواهد گرفت، زیرا این موضوعی است که جامعه جهانی و مجمع عمومی‌در قطعنامه گذشته خود بر آن تاکید داشتند.
القدوه همچنین گفت رایزنی باید در مورد آثار قانونی باشد که ساخت این دیوار به دنبال خواهد داشت. به عبارت دقیق‌تر انتظار می‌رود که کشورهای عضو و نیز سازمان ملل، به حفظ موضع مخالف خود نسبت به این آثار فراخوانده شوند.
وی در مورد این سوال که با توجه به اینکه قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل الزام‌آور نیست، در صورت ارجاع این موضوع به دیوان دادگستری بین‌المللی آیا این امر منجر به قدرت قانونی شدن بیشتر و یا تمایز مشخص آن می‌شود، پاسخ داد: درست است که تصمیمات و قطعنامه‌های مجمع عمومی عبارت از توصیه‌هایی است که الزام‌آور نیست، اما دوره های استثنایی فوق‌العاده در این مجمع از اهمیت زیادی برخوردار است و از طریق آن، این مجمع به شکل موقت، جایگزین شورای امنیت می‌شود و قطعنامه امروز در چنین دوره استثنایی و فوق العاده‌ای صادر خواهد شد.
القدوه در ادامه گفت: از سوی دیگر رای صادره از سوی دیوان دادگستری بین‌المللی رای دادگاه است و از همین رو محتوا و ارزش قانونی آن روشن و آشکار است.
وی افزود: من معتقدم که رای دیوان دادگستری بین‌المللی، هر نوع مخالفت، از سوی اسرائیل را به طور کامل، از بین خواهد برد و در مقابل، به‌طور کامل دیدگاه فلسطینی و موضع سیاسی بین‌المللی بر ضد ساخت این دیوار و نیز شهرک‌سازی را تقویت و اساس و پایگاه قانونی که دیدگاه فلسطین به طور ویژه و مواضع بین‌المللی به طور عام به آن استناد دارند، را تقویت خواهد کرد.
همزمان با تشکیل جلسه مجمع عمومی روزنامه کریستین ساینس مانیتور در تحلیلی نوشت:
«برطبق دکترین آمریکا تمامی قطعنامه‌های سازمان ملل درباره اسرائیل، باید شامل محکوم کردن دهشت‌افکنی فلسطین و درخواست برای از بین بردن حماس، سپاه شهدای الاقصی و جهاد اسلامی باشد تا مورد قبول ایالات متحده قرار گیرد».
این روزنامه ضمن اشاره به نشست ویژه مجمع عمومی سازمان ملل در روز دوشنبه (8 دسامبر) به‌منظور صدور قطعنامه‌ای برای محکوم کردن ساخت دیوار حائل در طول ساحل غربی توسط اسرائیل خاطرنشان ساخت: ایالات متحده مطابق با فرمول خود بار دیگر یکی از معدود کشورهایی خواهد بود که علیه قطعنامه رای خواهد داد، در رای‌گیری مشابهی در اکتبر گذشته، قطعنامه‌ای علیه اسرائیل با 144 رای موافق و ۴ رای مخالف به تصویب رسید.
این روزنامه افزود: این فرمول که به دکترین نگروپونته، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل مشهور است علاوه بر محکوم کردن دهشت‌افکنی فلسطینی، اکنون از تمامی طرف‌های درگیر می‌خواهد که متعهد به دنبال کردن یک راه‌حل از طریق مذاکره باشند، دکترین نگروپونته که برای نخستین بار در اوت 2002 (مرداد 1381) معرفی شد، دلیل اصلی مطرح شدن مسئله در نشست ویژه مجمع عمومی با 191 عضو و ۹ عضو در شورای امنیت سازمان ملل است، در مجمع، هر یک از کشورهای عضو دارای یک رای بوده و قطعنامه های صادره بیشتر جنبه نمادین داشته و الزام‌آور نیستند و هیچ کشوری حق وتو ندارد.
ساینس مانیتور در ادامه نوشت: برعکس، قطعنامه های شورای امنیت همانند قوانین بین‌المللی از قدرت اعمال تحریم یا مداخله نظامی برخوردار است و پنج عضو دایمی از 15 عضو آن دارای حق وتو هستند.
به نوشته مانیتور، آمریکا به‌تازگی در به‌کارگیری وتوی خود در مورد قطعنامه های ضد اسرائیلی بسیار فعال بوده است. در 16 سپتامبر (25 شهریور) آمریکا قطعنامه‌ای را که طی آن از اسرائیل خواسته شده بود به یاسر عرفات رهبر فلسطینی آسیب نرساند و یا او را اخراج نکند، وتو کرد، یک ماه بعد نیز مانع صدور قطعنامه‌ای شد که در آن ساخت دیوار جدید توسط اسرائیل محکوم شده بود. آمریکا همچنین مانع رای‌گیری در مورد قطعنامه دیگری به پیشنهاد سوریه برای محکوم کردن حمله رژیم صهیونیستی به این کشور شد.
این روزنامه افزود: حامیان فلسطین می‌گویند با ممانعت‌های آمریکا در شورای امنیت، به آریل شارون، نخست وزیر اسرائیل کارت سفید داده شده است، جیمز زاگبی، رئیس موسسه آمریکایی‌های عرب می‌گوید: به‌خاطر وتوی آمریکا در شورای امنیت، فلسطینی‌ها از هیچ منبعی در شورای امنیت برخوردار نیستند و بنابراین هیچ گاه تحریم موثر در مورد رفتار اسرائیل یا اعمال محدودیت بر اسرائیل وجود نخواهد داشت. این امر موجب وارد آمدن صدمه (به حیثیت) کشورمان شده است و ما تا درجه یکجانبه‌گرایی تنزل یافته‌ایم، به همین دلیل است که فلسطینی‌ها راه مقاومت کمتر یعنی مجمع عمومی را انتخاب کرده‌اند.
روزنامه فوق اشاره می‌کند: زاگبی و دیگران می‌گویند آرائ مجمع عمومی منعکس کننده نظر بین‌المللی است و ناظران سازمان ملل خاطرنشان می‌سازند فلسطینی‌ها به‌طور سنتی از آن چه که بازی اعداد نامیده شده است، برخوردارند، فلسطینی‌ها بر روی یکپارچگی سازمان کنفرانس اسلامی با 56 عضو در درون مجمع و همچنین اکثر کشورهای درحال توسعه حساب می‌کنند.
تاکنون هیچ‌یک از قطعنامه‌های مجمع، فلسطینی‌ها را مورد انتقاد قرار نداده است. ماه گذشته هنگامی‌که اسرائیل نخستین قطعنامه خود را در مجمع مطرح کرد، پس از تغییر در آن از سوی مصر، اسرائیل از طرح قطعنامه منصرف شد.
سانس مانیتور در ادامه می‌نویسد: قطعنامه پیشنهادی اسرائیل منعکس‌کننده قطعنامه‌هایی بود که هر ساله در حمایت از کودکان فلسطینی در برابر حملات اسرائیلی به تصویب می‌رسید ولی اسرائیل در قطعنامه پیشنهادی خود از «کودکان اسرائیلی» نام برد و مصر آن را به کلیه کودکان خاورمیانه تغییر داد و در نتیجه اسرائیل از رای‌گیری در مورد آن منصرف شد.
مانیتور نوشت: ولی نشست ویژه روز دوشنبه و قطعنامه مورد انتظار دارای خصوصیت جدیدی است، طرف فلسطینی برای نخستین بار از دیوان لاهه خواهد خواست در مورد مشروعیت ایجاد دیوار اسرائیلی نظر مشورتی ارائه دهد، برخی از حامیان اسرائیل می‌گویند: امکان دارد این امر راه را برای نوعی تعقیب قانونی مقامات اسرائیلی هموار سازد.
به‌هر صورت این قطعنامه روز دوشنبه (8 دسامبر)در مجمع عمومی تصویب شد.
مجمع عمومی سازمان ملل بعداز ظهردوشنبه با تصویب این قطعنامه بر ارجاع احداث دیوار توسعه طلبانه رژیم صهیونیستی به دیوان بین‌المللی دادگستری تاکید کرد.
قطعنامه مجمع عمومی با 90 رای موافق، 8 رای مخالف (آمریکا، استرالیا، اسرائیل، نائورو، پالائو، جزایر مارشال، میکرونزی و اتیوپی) و 74رای ممتنع این قطعنامه را در دهمین نشست اضطراری خود درباره فلسطین تصویب کرد
مجمع عمومی همچنین در این جلسه با تصویب قطعنامه دیگری اقدامات اسرائیل در بیت‌المقدس شرقی و دیگر نقاط اراضی اشغالی فلسطین را غیرقانونی خواند.
این قطعنامه با 111 رای موافق،7 رای مخالف (آمریکا، اسرائیل، استرالیا، پالائو، نائورو، جزایر مارشال و میکرونزی) و 55 رای ممتنع از تصویب گذراند.
یادآور می‌شود که قطعنامه سازمان ملل جنبه توصیه‌ای داشته و دارای ضمانت اجرایی نیست و در عین حال نیز نمی‌تواند مورد وتو قرار گیرد.
مسئولان رژیم صهیونیستی روز سه‌شنبه با ابراز نارضایتی از صدور این قطعنامه سعی کردند که آن را اقدامی بی‌ارزش جلوه‌گر سازند.
آریل شارون، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اقدام سازمان ملل برای ارجاع موضوع دیوار حائل در کرانه باختری رود اردن به دادگاه لاهه را یک مانور سیاسی دانست.
دوری گلد، مشاور شارون نیز ادعا کرد که قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل نشانه ورشکستگی اخلاقی این سازمان است و این نفاق آشکار اسرائیلی‌ها را غافلگیر کرد.
وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی نیز روز سه‌شنبه در یک بیانیه ادعا کرد که این قطعنامه به منزله سوء استفاده از مجمع عمومی سازمان ملل و قوانین بین‌المللی برای حمایت از منافع کسانی است که از تروریسم حمایت می‌کنند.
همچنین نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل مدعی شد که آرای اندک کشورهای عضو سازمان یک پیروزی برای اسرائیل به‌شمار می‌رود زیرا بیشتر کشورهای دموکرات جهان از این قطعنامه جانبداری نکردند.
روزنامه‌های سه‌شنبه اسرائیل در واکنش به صدور قطعنامه مجمع عمومی نوشتند که دیوار حائل اکنون به صورت یک حلقه محاصره برای اسرائیلی‌ها در سطح جهان درآمده است.
برخی از این روزنامه‌ها با اشاره به بن‌بستی که اسرائیل در صحنه بین‌المللی با آن رو‌به‌رو است، افزودند: دیوار حائل می‌سازیم تا ما را از فلسطینی‌ها جدا کند اما این دیوار ما را از جهان دور خواهد کرد.
گروه‌های مخالف کابینه رژیم صهیونیستی با تاکید بر لزوم تغییر مسیر دیوار حائل خواستار آن شدند که این دیوار در حد فاصل «اسرائیل» و کرانه باختری رود اردن ساخته شود.
«رعنان گیسین» سخنگوی رژیم صهیونیستی، این گام را شکستی توصیف کرد که موید ستیز تمام قطعنامه‌های سازمان ملل با یهود و اسرائیل است.
همچنین روزنامه صهیونیستی معاریو تصمیم سازمان ملل در خصوص دیوار حائل را به نفع مبارزه با تروریسم ندانست و نوشت که این تصمیم برای اسرائیل لازم‌الاجرا نیست.
جیروزالم پست دیگر روزنامه صهیونیستی نیز در واکنش به این قطعنامه، نوشت که دادگاه بین‌المللی وظیفه‌اش تنها نصیحت کردن است نه چیز دیگری.
صائب عریقات، وزیر امور مذاکرات تشکیلات خودگردان فلسطین نیز در این خصوص گفت موضع بین‌المللی یکپارچه‌ای وجود دارد که خواستار متوقف شدن ساخت دیوار حائل صهیونیستی است.
احمد قریع، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان، از تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل، مبنی بر ارجاع موضوع دیوار حائل به دیوان دادگستری برای بررسی مشروعیت این دیوار استقبال کرد.
بنابر گزارش روز سه‌شنبه (9 دسامبر) شبکه تلویزیونی الجزیره قطر، قریع، این تصمیم را پیام روشن جامعه جهانی به اسرائیل و کسانی که از آن حمایت می‌کنند، دانست.
قریع گفت: «قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل را گامی بسیار مهم خواند و این قطعنامه نشان می‌دهدکه جامعه جهانی در برابر سیاست ددمنشانه اسرائیل علیه مردم فلسطین بی‌تفاوت نیست».
قریع ابراز امیدواری کرد که دادگاه لاهه نظر قانونی خود را در مورد دیوار حائل اعلام کند.
وی افزود: به هیچ وجه جایز نیست، جهانیان در برابر ساخت این دیوار بی‌تفاوت باشند چراکه خطری بزرگ برای آرمان فلسطین به‌شمار می‌رود.
عمرو موسی، دبیرکل اتحادیه عرب با ابراز خرسندی از ارجاع پرونده ساخت دیوار حائل در کرانه باختری رود اردن به دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه از کشورهایی که با این مسئله مخالفت و به آن رای ندادند، انتقاد کرد.
برپایه بیانیه خبری اتحادیه عرب که یک نسخه آن سه‌شنبه شب به دفتر ایرنا در دمشق نمابر شد، موسی که بعداز دیدار با رئیس‌جمهوری برزیل با خبرنگاران گفت‌وگو می‌کرد، قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل را بی‌نهایت مهم خواند و گفت: باید در فهرست کشورهایی که به این قطعنامه رای دادند و یا مخالفت کردند، دقت کرد.
وی در عین حال مخالفت برخی کشورها با قطعنامه یادشده در نتیجه نهایی موثر ندانست و تصریح کرد: کسانی که به این قطعنامه رای ندادند، خطای فاحشی را مرتکب شدند، زیرا مطلوب ارجاع این پرونده به دادگاه بین‌المللی مطابق منشور سازمان ملل بود که اتفاق افتاد.
دبیرکل اتحادیه عرب با این پرسش که چه وقت باید به دیوان عدل لاهه رجوع کرد؟ اظهارداشت: آیا مخالفان قصدشان جلوگیری از قضاوت دادگاه بین‌المللی در خصوص این تخلف آشکار(ساخت دیوار حائل) بود و یا گوشزد به دیگر کشورها بود که نباید به این دادگاه رجوع کنند؟
موسی با بیان این‌که مخالفان چه راه‌حل جایگزینی را برای جلوگیری از ساخت دیوار حائل و برچیدن آن ارائه کرده‌اند؟ گفت: ما هیچگونه جایگزینی سراغ نداریم و به همین دلیل لازم بود که مسئله در دادگاه بین‌المللی مطرح شود.
وی با دفاع و حمایت از سیاست کشورهای عربی در این زمینه، افزود: ما منتظر رای دادگاه بین‌المللی هستیم تا گام‌های بعدی را برداریم.
منابع:
http://www.un.org , 2003/12/8
http://www.aljazeera.net , 2003/12/8
http://www.afp.com , 2003/12/8-9
http://www.wafa.com , 2003/12/8
http://www.reuters.com , 2003/12/8
خبرگزاری جمهوری اسلامی (۸۲/۹/۱۷)