فعاليتها و تبليغات صهيونيستي طي جنگ جهاني اول
عليرغم خرابي‌هاي جنگ كاملاً واضح است جنگ جهاني اول هيچ‌گونه تأثير نامساعدي بر يكپارچگي آرمان صهيونيستي و يكپارچگي سازمان صهيونيستي به همراه نداشته است. از آنجا كه سازمان صهيونيستي بر پايه اصل فدرالي تأسيس شده بود، توانست با استفاده از سازمان‌هاي جداگانه در كشورهاي مختلف، فعاليت هاي اساسي خود را در خلال جنگ ادامه دهد. فعاليت هاي تبليغاتي و گردآوري اعانه به جاي آنكه كاهش يابد، به گونه اي چشمگير افزايش يافت. انجمن هاي موجود به نحو مؤثر فعاليت هاي خود را ادامه دادند و تعداد قابل ملاحظه اي از انجمن هاي تازه پا به عرصه وجود گذاشتند. نشريه دي ولت ، ارگان رسمي جنبش صهيونيستي از انتشار باز ماند اما در عوض چندين نشريه جديد صهيونيستي به صحنه وارد شدند. مطبوعات صهيونيستي، بويژه در روسيه، رونق بسيار يافتند.
تيراژ هفته‌نامه صهيونيستي «راس سوت» شفق كه به زبان روسي منتشر
مي‌شد به سه برابر افزايش يافت. سه روزنامه جديد به نام‌هاي هاآم ملت به زبان
عبري و داس توگبلات ، درتلگراف به زبان يديش انتشار يافتند و تيراژ آنها به
سرعت تا حد تيراژ روزنامه‌هاي كثيرالانتشار اروپايي افزايش يافت. انبوهي از روزنامه نگاران و ناشراني كه خط مشي صهيونيسم را پذيرفته بودند به جمع نويسندگان و دست اندركاران قديمي مطبوعات يهوديان پيوستند. مطبوعات عبراني زبان لهستان كه تعداد خوانندگان آن به يكصد هزار نفر مي‌رسيد خود را در خدمت جنبش صهيونيسم قرار دادند. يكي از نشريات يهوديان لهستان كه پيش از اين گرايش چنداني به صهيونيسم نداشت، آشكارا برنامه صهيونيستي را پذيرفته است. در انگليس، مطبوعات و ادبيات يهوديان از پيشرفتي كم سابقه برخوردار بوده اند. نكته جالب توجه اينكه، علاوه بر نشريه صهيونيستي، روزنامه هاي غير صهيونيستي يهوديان نيز تمايل و علاقه شديدتري نسبت به اين جنبش از خود نشان دادند. مطبوعات جهان در همه زبان‌ها پس از گزارش‌هاي رويدادهاي جنگ، بيشترين فضاي خود را به صهيونيسم اختصاص دادند. همين نكته كه در دوراني همچون عصر حاضر كه دنيا درگير مبارزه اي جهاني است و هر كشوري تنها به امنيت و بقاي خود مي‌انديشد، حاكي از فرصت‌طلبي صهيونيست‌ها براي رسيدن به اهداف شوم خود بود.
سياهه طولاني كنفرانس ها و همايش ها كه از آغاز جنگ جهاني اول برپا شد از گستردگي فعاليت تبليغاتي صهيونيست‌ها جنبش حكايت دارد. در اينجا فهرست كوتاهي از فعاليتهاي مهم جنبش صهيونيستي در خلال جنگ به ترتيب برپائي جلسات و همايش ها ارائه مي‌دهيم:
كنفرانس‌ها
سپتامبر 1915 ـ هلند، روماني، كانادا
كنفرانس صهيونيستي ـ دوردرخت ـ هلند روماني. گردهم‌آئي سالانه فدراسيون صهيونيستي روماني، هفتم و هشتم نوامبر كه در شهر گالاتز برپا شد. روماني براي فعاليت هاي صهيونيستي به چهار منطقه تقسيم شد: گالاتز، بخارست، جاسي ، فوسكاني . كانادا. كنفرانس سراسري يهود كه روزهاي 14 و 15 نوامبر همراه با اجلاس سالانه فدراسيون صهيونيستي كانادا به رياست كلارنس دوسولا درمونرال تشكيل شد.
5 دسامبر 1915 ـ اتريش
غرب اتريش ـ كنفرانس صهيونيستي گالوسي و بوكووني (به رياست آدولف). قطعنامه‌ها: مجمع انتظار دارد تا مسأله يهود در كنفرانس صلح مطرح شود و اميدوار است كه كميته اقدام بتواند راهها و شيوه هاي مناسب رابراي ايجاد يك موضع مشترك در بين يهوديان تمامي كشورهاي جهان به منظور درخواست تضمين حقوق مدني و برابري حقوق سياسي يهوديان در سراسر جهان و در زمينه مليت، شناسائي موجوديت ملي يهوديان، اتخاذ كند.
از كميته اقدام خواسته شد تا تمامي تدابير لازم و مناسب را براي تضمين منافع صهيونيسم سياسي پيش از برپائي كنگره آتي صلح اتخاذ كند.
26 و 27 دسامبر 1915 ـ هلند
يكصد و دوازده نماينده درهمايش نايمگن شركت كردند.
دسامبر 1915 ـ انگليس
منچستر. كنفرانس «خدمتگزاران صهيون» انگليس. نمايندگاني از سراسر انگليس در اين همايش شركت كردند.
اول ژانويه 1916 ـ انگليس
كنفرانس فدراسيون صهيونيست انگليس. خاخام ها، نمايندگان كنيسه‌ها انجمن هاي دوست دار يهود و اتحاديه هاي كارگري دراين كنفرانس شركت داشتند.
5 ژانويه 1916 ـ استراليا
كنفرانس سالانه انجمن صهيونيستي سيدني.
6 فوريه 1916 ـ ايالات متحده امريكا
همايش سالانه شوراي صهيونيستي نيويورك بزرگ
13 فوريه 1916 ـ انگليس
كنفرانس سالانه فدراسيون صهيونيستي انگليس درمنچستر
1916 ـ ايالات متحده امريكا
ميزراچي . كنفرانس سالانه ميزراچي از 26 تا 30 مه در شيكاگو برپاشد.
ميزراچي آمريكا دربر گيرنده يكصد و سه انجمن وابسته و بيست و چهار كنيسه است. تعداد اعضاي ميزراچي 6 هزار نفر است.
برخي ازخاخام هاي سرشناس يهودي در اين همايش شركت كردند.
دراين همايش يك دفتر ويژه فلسطين تأسيس شد. اتحاديه جديدي به نام «آشي ساماه» براي تبليغ كالاهاي فلسطيني تشكيل شد.
1916 ـ هندوستان
بمبئي. همايش انجمن ستاره داود در بمبئي تشكيل شد. تمامي بحث ها و سخنراني‌ها به زبان عبري بود. دراين گرد هم آئي سرژاكوپ الياس ساسون (1916-1844) بار ديگر به رياست اين انجمن انتخاب شد.
28و 29 مه، 1916 ـ دانمارك
اسكانديناوي. دوازدهمين اجلاس سالانه صهيونيست هاي اسكانديناوي در كپنهاگ برپا شد. سي و يك هيئت نمايندگي از سراسر كشور در اين گرد هم آئي حضور يافتند.
قطعنامه هاي متعددي صادرشد و از فعاليت هاي كميته اجرائي مركزي تجليل شد.
1916 ـ سوييس
كنفرانس فدراسيون صهيونيستي يهود دراول ژوئن در برن تشكيل شد.
1916ـ افريقاي جنوبي
كنفرانس سالانه فدراسيون صهيونيستي آفريقاي جنوبي در روز 30 آوريل در ژوهانسبورگ تشكيل شد. حدود يكصد نماينده دراين اجلاس حضور يافتند.
1916 ـ كانادا
«خدمتگزاران صهيون» مونرال در روزهاي دوم تا چهارم ژوئن چندين كنفرانس برپا كرد.
آمريكا. كنفرانس فدراسيون صهيونيستي آمريكا در روز دوم ژوئيه در فيلادلفيا برپا شد. بيش از پانصد نماينده در اين اجلاس حضور يافتند.
8 ژوئيه 1916 ـ ايالات متحده امريكا
كنفرانس «يهوديه جوان» در نيويورك تشكيل شد. حدود سه هزار و پانصد نفر دراين تشكيلات عضويت دارند.
13 تا 15 سپتامبر 1916 ـ لهستان
كنفرانس صهيونيستي با شركت يكصد و بيست و پنج نماينده از ورشو و ديگر شهرهاي لهستان در ورشو تشكيل شد. در اين كنفرانس قطعنامه اي به شرح زير صادر شد:
1. كميته مركزي موظف شد تا براي گرد آوري اطلاعات درباره وضعيت كنوني فلسطين و فراهم آوردن امكانات براي انجام كارهاي احتمالي در اين سرزمين پس از پايان جنگ، دفتر ويژه‌اي تأسيس كند.
2. دفتر ويژه فلسطين موظف خواهد بود تا امكانات و منابع رادر سطح وسيعي گسترش دهد. در ضمن گروههاي پيش آهنگ راكه مايلند به فلسطين عزيمت كنند، سازماندهي و مقدمات لازم را براي آنان فراهم كند.
سپتامبر 1916 ـ روسيه
«خدمتگزاران صهيون» اولين همايش خود را از زمان آغاز جنگ به اين سو بر پا كرد. در اين همايش قطعنامه زير صادر شد:
«در ميان توده هاي يهود تبليغ خواهيم كرد كه تنها راه حل مسأله يهود، تشكيل موطن يهود در فلسطين است.»
18 سپتامبر 1916 ـ ايالات متحده امريكا، چك
كنفرانس سخنگويان صهيونيست در نيويورك تشكيل شد.
بوهميا . كنفرانس سالانه صهيونيست هاي بوهمي در روز اول نوامبر در پراگ تشكيل شد.
سازمان دانشجويان صهيونيست آمريكا دومين همايش سالانه خود را در نوامبر 1916 برپا كرد.
14و 15 نوامبر ـ ايالات متحده امريكا
كنفرانس خدمتگزاران صهيون در بوستون تشكيل شد. در اين گردهم‌آئي يكصد و نه نماينده از آمريكا و كانادا حضور يافتند.
در خلال سال 1916 دو هزار عضو جديد به جمع خدمتگزاران صهيون پيوستند. انجمن‌هاي جوانان با هيجده شعبه با بيش از يكهزار عضو تأسيس شدند.
1916 ـ انگليس
در روزهاي 24 و 25 اكتبر «گروه مكابي‌هاي باستاني» اجلاس سالانه بزرگ خود را در منچستر برپا كردند. در اين گردهم‌آئي قطعنامه‌اي بشرح زير صادر شد:
«اين همايش بزرگ بارديگر وفاداري خود را به برنامه صهيونيستي كه در همايش هاي پيشين ابراز شده بود، مورد تأكيد قرار مي‌دهد و اميدواراست كه در آينده‌اي نه چندان دور برادران ما در سراسر جهان از حقوق مدني و سياسي كامل برخوردار شوند و گروه مكابي‌هاي باستاني با تمامي ارگانهائي كه در راه هدف فوق تلاش مي‌كنند همكاري خواهد كرد.»
1916 ـ هلند
هفدهمين همايش سالانه فدراسيون صهيونيستي هلند در روزهاي 24 و 25 دسامبر در لاهه تشكيل جلسه داد.
حدود يكصد وبيست نماينده از جمله هيئت هاي نمايندگي خدمتگزاران صهيون و فدراسيون صهيونيستي بلژيك در اين همايش حضور يافتند. فدراسيون صهيونيستي هلند، بيست و شش انجمن با يكهزار و ششصد و شش عضو را در بر مي‌گيرد.
اعانات: صندوق فلسطين 453 / 11 فرانك، صندوق مركزي 913 فرانك؛ صندوق ملي 709 / 10 فرانك
1917 ـ هلند
اجلاس سالانه صهيونيستهاي هلند در روز يازدهم ژانويه با شركت يكهزار نفر از پرداخت كنندكان اعانه تشكيل شد.
1917 ـ ايالات متحده امريكا
حزب سوسياليست يهود با شركت چهارصد نماينده در نيويورك تشكيل شد. برنامه بال مورد تصويب قرار گرفت.
1917 ـ روسيه
حدود دويست نماينده در همايش ميزراچي در پترزبورگ شركت كردند و جلسات بحث و سخنراني 5 روز ادامه يافت. پنجاه خاخام سرشناس كشور در اين اجلاس شركت كردند. ميزراچي در نود و پنج شهر در بيست و هشت ايالت، يكصد و نوزده شعبه دارد.
1917 ـ ايالت متحده امريكا
«شهسواران صهيون» دوازدهمين اجلاس سالانه خود را در مينه‌پوليس و سن پل برگزار كردند. شهسواران صهيون از هفتاد و شش انجمن تشكيل شده است و چهار هزار و دويست عضو دارد.
كنوانسيون عبراني ها در روزهاي â1، 11 و 12 فوريه در نيويورك تشكيل شد. بسياري از اساتيد زبان عبري از تمامي نقاط كشور در اين همايش حضور يافتند.
يازدهمين نشست سالانه شوراي صهيونيستي نيويورك روز شانزدهم فوريه با حضور هشتاد و هشت نماينده از سي انجمن تشكيل شد
1917 ـ انگليس
كنفرانس سالانه فدراسيون صهيونيستي انگليس در ماه فوريه در لندن تشكيل شد. حدود شصت نماينده دراين همايش شركت كردند.
1917 ـ سوئيس
فدراسيون صهيونيستي سوئيس در روز هيجدهم فوريه اجلاس خود را در شهر برن تشكيل داد. سي و پنج نماينده در اين همايش حضور يافتند.
1917 ـ روسيه
در روزهاي بيست و هشتم تا سي ام مارس كنفرانس مؤسسات مركزي سازمان صهيونيستي برپاشد. حدود پنجاه نماينده در اين اجلاس حضور يافتند.
كنفرانس سراسري سازمان‌هاي صهيونيستي روسيه روز سوم آوريل در مسكو تشكيل شد. دكتر ئي. دبليو. چلنو رياست اين همايش را بر عهده داشت.
1917 ـ يونان
در روز نهم آوريل همايش با شركت بيش از سه هزار نفر در شهر سالونيكا بر پا شد. پس از بحث ها و سخنراني هاي متعدد، قطعنامه اي به تصويب رسيد كه در آن احياي قديمي ترين قوم (يهود) و تجديد حيات آن قوم در فلسطين مورد تأكيد قرار گرفت.
1917 ـ بلژيك
صهيونيستهاي بلژيك. در روز 29 آوريل، كنفرانس فدراسيون صهيونيستهاي بلژيك در شهر شوونيگن در هلند تشكيل شد.
1917 ـ استراليا
همايش سالانه در روز هيجدهم مارس در سيدني تشكيل شد.
1917 ـ انگليس
اجلاس ويژه فدراسيون صهيونيستي انگليس در روز بيستم ماه مه در لندن تشكيل شد.
1917 ـ روسيه
در اوائل ماه مه كنفرانس صهيونيست هاي تركستان در سمرقند تشكيل شد. در اين گردهمايي نمايندگان يهوديان اشكنازي و سفاردي حضور يافتند. در اين گردهمايي سي نماينده و نمايندگاني از يهوديان بخارا و دويست ميهمان شركت داشتند. در گردهمايي سمرقند يك كميته مركزي صهيونيستي براي تركستان تأسيس شد.
1917ـ لهستان
سوم تا پنجم ژوئن. كميته مركزي فدراسيون صهيونيستي لهستان در ورشو تشكيل شد.
1917 ـ روسيه
هفتمين كنفرانس صهيونيستهاي روسيه در روز بيست و چهارم مه در پتروگراد تشكيل شد و پانصد و پنجاه و دو نفر به نمايندگي از سوي يكصد و چهل هزار يهودي ساكن در ششصد و چهل شهر و روستا در اين همايش حضور يافتند. يازده نماينده از صربستان در اين همايش شركت كردند. نمايندگان يهوديان بخارا و مناطق كوهستاني روسيه نيز در اين اجلاس حضور داشتند. بيست و چهار نفر از نمايندگان از افراد نظامي بودند كه با دريافت اجازه ويژه از فرمانده خود در اين گردهم آئي شركت كردند. پانصد ميهمان از مناطق روستايي و هزار ميهمان از شهر پتروگراد در اين نشست حضور داشتند. ترشنكو ، وزير امور خارجه روسيه با ارسال پيامي آرزو كرد كنفرانس با موفقيت كامل به كار خود پايان دهد.
متن سخنراني دكتر ئي .دبليو. چلنو در پانصد هزار نسخه براي توزيع در بين
سربازان چاپ شد. گردهم آئي زنان صهيونيست در ماه مه در تالار دانشگاه كيف تشكيل شد. بيش از يكهزار و پانصد زن يهودي در اين همايش حضور يافتند.
1917 ـ روسيه
درسال 1913 تعداد يهوديان عضو جنبش صهيونيستي در روسيه تنها بيست و شش هزار نفر بود. اكنون اين تعداد به يكصد و چهل هزار نفر رسيده است. در هفتمين كنفرانس صهيونيستي روسيه، قطعنامه اي به شرح زير صادر شد:
هفتمين كنفرانس صهيونيستي روسيه اين اعتقاد راسخ خود را ابراز مي‌دارد كه كشورها در پي ريزي زندگي ملي و سياسي نوين، به خواست مردم يهود مبني بر بازگشت به فلسطين به عنوان كانون ملي خود توجه نشان خواهند داد و شرايط لازم را براي تحول و تمركز يافتن آزادانه تمامي نيروهاي يهود، جهت احياي دوباره فلسطين فراهم خواهند ساخت. يك هيئت نمايندگي يهوديان بايد به كنفرانس صلح آتي دعوت شوند تا در آنجا توجه را به حقوق تاريخي و ملي يهوديان جلب كند.
1917 ـ ايالات متحده امريكا
گروه مستقل «برث شالوم» در روز سيزدهم ژوئن كنفرانس سالانه خود را در
شهر آتلانتيك برگزار كرد. حدود ششصد نماينده در اين همايش حضور يافتند.
در اين اجلاس، قطعنامه اي بشرح زير صادر شد:
بدينوسيله اعلام مي‌شود كه سلك مستقل كاملا از موضع صهيونيسم حمايت مي‌كند و متعهد مي‌شود تادر جهت پيشبرد اهداف آن بكوشد.
1917ـ ايالات متحده امريكا
بيستمين كنفرانس صهيونيستهاي آمريكا در روز بيست و چهارم ژوئن در بالتيمور گشايش يافت. بيش از هزار نماينده در اين همايش شركت كردند.
1917 ـ ايالات متحده امريكا
بيستمين كنوانسيون سالانه «سلك پيشرو غرب» در شهر ديترويت ايالت ميشيگان برپا شد. اين سلك كه بيست هزار عضو دارد همبستگي خود رابا آرمان صهيونيسم اعلام كرد.
1917 ـ ايالات متحده امريكا
كنفرانس «يهوديان جوان» با حضور يكصد و پنج نماينده به نيابت از سوي پنج هزار عضو تشكيل شد. يهوديان جوان، مبلغ سه هزار و پانصد دلار براي صندوق ملي يهود اعانه جمع‌آوري كردند.
1917 ـ انگليس
اتحاديه انجمن‌هاي دوستدار يهود كه پنجاه هزار عضو دارد برنامه اولين كنگره يهود در شهر بال سوئيس را مورد تأييد قرار داد.
كنفرانس فرقه مكابي‌هاي باستاني در روز 17 ژوئن در منچستر تشكيل شد. اين فرقه دو هزار و دويست عضو دارد.
1917 ـ كانادا
پانزدهمين كنفرانس سالانه صهيونيست هاي كانادا در ماه ژوئيه در شهر ويني پگ برپا شد. نمايندگاني از هفتاد وهفت شهر و چهار صد و سيزده سازمان يهودي در اين همايش شركت كردند. فرماندار «مانيتوبا» در اين كنفرانس حضور يافت و حمايت خود را از آرمان صهيونيسم ابراز كرد.
1917 ـ اوكراين
كنفرانس خدمتگزاران صهيون در هشتم سپتامبر در كيف برپاشد. بيش از يكصد و شصت نماينده در اين همايش شركت كردند.
1917ـ يونان
يونان. سالونيكا. همايش بزرگي با شركت سه هزار نفر در روز نهم آوريل در سالونيكا برپا شد.
1917 ـ ايالات متحده امريكا
ميزراچي در ماه اوت 1917 ششصد و پنجاهمين سالگرد مهاجرت خاخام موسي بن نعمان (رمبان) به فلسطين و سكونت در اين سرزمين را در آمريكا جشن گرفت. ميزراچي صندوقي با سرمايه يكصد هزار دلار براي كولوني سازي و توسعه صنايع در فلسطين تأسيس كرد.
1917 ـ لهستان
سومين كنفرانس سازمان صهيونيستي لهستان در بيست و هشتم اكتبر سال 1917 در شهر ورشو گشايش يافت. بيش از سيصد و شصت نماينده به نيابت از جانب چهل هزار يهودي پرداخت كننده صدقه در اين همايش شركت كردند.
1917 ـ لهستان
پنجمين كنفرانس «خدمتگزاران صهيون» لهستان در ورشو تشكيل شد. بيش از چهل و چهار نماينده از بيست و شش شهر در اين همايش حضور يافتند. سازمان خدمتگزاران صهيون از چهل و شش گروه منطقه اي با هشت هزار عضو، تركيب يافته است.
1917 ايالات متحده امريكا
پنجم سپتامبر. كنفرانس خاخام ها تصميم گرفت تا از قدرت هاي مختلف بويژه ويلسون رئيس جمهوري وقت آمريكا بخواهد تا مسأله دادن فلسطين به يهوديان را مورد توجه قرار دهند.
1917 ـ ايالات متحده امريكا
در ماه اكتبر، تظاهرات صهيونيستي در سراسر انگليس برپا شد. در بيست و هفت كنيسه، يكصد و بيست سه محفل و انجمن و پنجاه و چهار انجمن صهيونيستي، قطعنامه‌هائي صادر شد كه در آنها از دولت انگليس خواسته شد تا همه تلاش خود را در جهت تبديل فلسطين به موطن ملي قوم يهود به كار گيرد.
1917 ـ هلند
كنگره يهوديان ساكن هلند در روز هيجدهم نوامبر جهت بحث و تبادل نظر درباره آزادي يهوديان، برسميت شناختن حقوق ملي يهوديان در كشورهاي مختلف و متمركز ساختن قوم يهود در فلسطين در شهر آمستردام تشكيل شد.