وتوی قطعنامة علیه اسرائیل توسط آمریکا

• براساس این پیش‌نویس قطعنامة شواری امنیت از اسرائیل می‌خواست که از اخراج عرفات خودداری کند، تا وی بتواند در مناطق خودگردان فلسطین باقی بماند.
• بر اساس گزارش شبکه خبری« سی.ان.ان.»، در رای‌گیری شورای امنیت ۱۱ کشور از جمله فرانسه، چین و روسیه با پیش‌نویس این قطعنامه، موافقت کرده، انگلیس، بلغارستان و آلمان رای ممتنع و آمریکا آن را وتو کرد.
• «یاسر عرفات» در اولین واکنش به وتوی این قطعنامه توسط آمریکا، با محکوم نمودن اقدام واشنگتن،اظهار داشت: این‌گونه تصمیمات خللی در اراده مردم فلسطین ایجاد نخواهد کرد.
• رادیو «تل‌آویو» نیز روز سه‌شنبه (۱6 سپتامبر) به نقل از منابع آگاه سیاسی در خصوص موضع آمریکا گزارش داد: «واشنگتن به هیچ‌وجه نمی‌توانست از قطعنامه‌ای جانبداری کند که در آن هیچ‌گونه اشاره‌ای به لزوم مبارزه با گروه‌های حماس و جهاد اسلامی نشده بود ... واشنگتن خواهان آن بود که بندی در مورد مبارزه با تروریسم در مفاد قطعنامه پیشنهادی گنجانده شود ... منابع فلسطینی گفته‌اند که نتیجه نشست سه‌شنبه شب شورای امنیت برای عرفات قابل پیش‌بینی بود و وی می‌دانست که آمریکا به سود اسرائیل وارد عمل خواهد شد».
• از سویی دیگر وتوی قطعنامه کشورهای عربی علیه اسرائیل در شورای امنیت توسط آمریکا، با واکنش‌های منفی کشورها و شخصیت‌های عرب روبه‌رو گردید.
• «یوری فدوتف» معاون وزیر امور خارجه روسیه روز چهارشنبه(۱7 سپتامبر) در این زمینه گفت:
«مسکو از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر منع اسرائیل از اخراج یاسر عرفات حمایت کرد. ما به‌طور کلی از پیش‌نویس این سند که هیچ‌گونه ضدیتی با مواضع روسیه ندارد حمایت کردیم».
• همچنین «هروه لادسوس» سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه از رای منفی آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل در خصوص قطعنامه پیشنهادی کشورهای عرب ابراز تاسف کرد.
• در این زمینه چین هم در مقابل اقدام آمریکا واکنش نشان داد و «کونگ چوان» سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز پنج‌شنبه (۱8 سپتامبر) در همایش خبری هفتگی خود گفت: نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد به‌طور جدی و فعال در مباحث قطعنامه سازمان ملل متحد درباره عدم اخراج عرفات شرکت داشت و به این طرح رأی موافق داد. بطور کلی دولت چین به شدت با اخراج عرفات مخالف است.

بعد از تصویب کلیات اخراج عرفات از سرزمین‌های فلسطین اشغالی از سوی کمیته سیاسی ـ امنیتی دولت شارون، که با واکنش‌های فراوانی همراه بود، دو عضو غیردائم شورای امنیت (سوریه و سودان) به نمایندگی از اتحادیه عرب، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را علیه اسرائیل تنظیم و روز سه‌شنبه آن را در صحن شورای امنیت مطرح کردند.
براساس این پیش‌نویس قطعنامه شواری امنیت از اسرائیل می‌خواست که از اخراج عرفات خودداری کند ،تا وی بتواند در مناطق خودگردان فلسطین باقی بماند.
«ترجه راد لارسون» فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در منطقه خاورمیانه روز سه‌شنبه (۱6 سپتامبر) در این خصوص و قبل از آغاز رأی‌گیری برای قطعنامه پیشنهادی علیه اسرائیل در گفت‌وگو با شبکه خبری «بی.بی.سی» گفت:
«اقدام اسرائیل برای تبعید یاسر عرفات رئیس دولت خودگردان فلسطین، می‌تواند موجب بی‌ثباتی این منطقه شود».
براساس گزارش شبکه خبری «سی.ان.ان.»، در رأی‌گیری شورای امنیت ۱۱ کشور از جمله فرانسه، چین و روسیه با پیش‌نویس این قطعنامه، موافقت کرده، انگلیس، بلغارستان و آلمان رای ممتنع و آمریکا آن را وتو کرد.
«یاسر عرفات» در اولین واکنش به وتوی این قطعنامه توسط آمریکا، با محکوم نمودن اقدام واشنگتن، اظهار داشت: این‌گونه تصمیمات خللی در اراده مردم فلسطین ایجاد نخواهد کرد.
رادیو «تل‌آویو» نیز روز سه‌شنبه (۱6 سپتامبر) به نقل از منابع آگاه سیاسی در خصوص موضع آمریکا گزارش داد:
«واشنگتن به هیچ وجه نمی‌توانست از قطعنامه‌ای جانبداری کند که در آن هیچ‌گونه اشاره‌ای به لزوم مبارزه با گروه‌های حماس و جهاد اسلامی نشده بود.....واشنگتن خواهان آن بود که بندی در مورد مبارزه با تروریسم در مفاد قطعنامه پیشنهادی گنجانده شود ... منابع فلسطینی گفته‌اند که نتیجه نشست سه‌شنبه شب شورای امنیت برای عرفات قابل پیش‌بینی بود و وی می‌دانست که آمریکا به سود اسرائیل وارد عمل خواهد شد».
از سویی دیگر وتوی قطعنامه کشورهای عربی علیه اسرائیل در شورای امنیت توسط آمریکا، با واکنش‌های منفی کشورها و شخصیت‌های عرب روبه‌رو گردید.
«نبیل ابوردینه» مشاور عرفات روز سه‌شنبه (۱6 سپتامبر) در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه در غزه گفت: از آنجا که وتوی آمریکا به اسرائیل احساسی مبنی بر دریافت چراغ سبز از سوی آن کشور به منظور اجرای حملات جدیدی علیه فلسطینیان می‌دهد، بنابراین تنها منجر به افزایش هجوم نظامی خواهد شد.
«محمد الهندی» یک مقام بلندپایه «جهاد اسلامی» نیز با محکوم کردن وتوی آمریکا افزود: این وتو ثابت می‌‌کند که مقام‌های آمریکا از دیدگاه صهیونیست‌ها به منطقه ما نگاه می‌کنند».
«الهندی» نیز در ادامه سخنانش وتوی قطعنامه یاد شده از سوی آمریکا را باعث تشویق دشمن صهیونیستی به تداوم حملات علیه فلسطینیان دانست.
همچنین عریقات، رئیس ارشد هیات مذاکره‌کننده دولت خودگردان روز چهارشنبه (۱7 سپتامبر) در مصاحبه با شبکه تلویزیونی الجزیره قطر گفت: اگر مذاکرات در مورد پیش‌نویس قطعنامه مذکور برای مدتی طولانی نیز ادامه پیدا می‌کرد آمریکا در مقابل آن می‌ایستاد.
عریقات افزود: آمریکا با استفاده از حق وتو به جهانیان اعلام کرد که فقط یک کشور، شورای امنیت را در تملک خود دارد، از دید ما این مسئله یک امتحان برای جدیت آمریکا در مسائل خاورمیانه بود. این قطعنامه هیچ ارتباطی با اقدامات گروه‌های فلسطینی نداشت، ولی آمریکا با تصمیم اسرائیل درباره رئیس منتخب فلسطین موافقت کرد .
در اعتراض به اقدام دولت آمریکا در وتوی قطعنامه کشورهای عرب برای جلوگیری از اخراج عرفات از سرزمین فلسطین، صدها پناهنده فلسطینی نیز روز چهارشنبه (۱7 سپتامبر) در اردوگاه «عین الحلوه» در جنوب لبنان تحصن کردند.
در این مراسم «حسن شاکر» از مسئولان سازمان آزادیبخش فلسطین «ساف» در جنوب لبنان با تاکید بر جانبداری مردم فلسطین از رهبری عرفات گفت:
«سیاست اسرائیل در ویران کردن خانه‌ها، ترور مسئولان انتفاضه، ساخت دیوار حایل در کرانه باختری رود اردن، ناشی از سکوت دولت‌های عرب و حمایت مطلق آمریکا از این رژیم است.
شاکر خواستار وحدت و انسجام کامل فلسطینی‌ها و موضع قاطع آنان در برابر سیاست غیرانسانی «شارون» نخست‌وزیر صهیونیستی و فعال شدن نقش نهادهای رسمی سازمان آزادیبخش فلسطین شد.
«خالد عارف» دبیرکل سازمان آزادیبخش فلسطین «ساف» نیز روز چهارشنبه (۱7 سپتامبر) در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: یاسر عرفات رئیس حکومت خودگردان فلسطین رهبر قانونی و منتخب مردم فلسطین است .
«عارف» افزود: به اعتقاد ما آمریکا با وتو کردن طرح پیشنهادی گروه کشورهای عرب در شورای امنیت سازمان ملل در مخالفت با تصمیم رژیم صهیونیستی برای اخراج عرفات همه قوانین بین‌المللی را زیر پا نهاد.
دبیرکل ساف در جنوب لبنان خواستار حمایت ملت‌های عرب از حقوق پایمال شده مردم فلسطین و اتخاذ موضع قاطع در برابر تصمیم اخیر رژیم صهیونیستی در اخراج عرفات از فلسطین اشغالی شد.
از سویی دیگر «احمد ماهر» وزیر امور خارجه مصر روز چهارشنبه (۱7 سپتامبر) از آمریکا به دلیل وتوی قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد حمایت از عرفات انتقاد کرد.
وی در گفت‌وگو با «منا» خبرگزاری رسمی مصر گفت:
«موضع آمریکا بی‌اساس است زیرا هر فردی که پیش‌نویس این قطعنامه را بخواند آن را متوازن خواهد یافت چون این قطعنامه خواستار توقف خشونت از سوی تمام طرف‌هاست و بر ضرورت احترام گذاشتن به قوانین بین‌المللی تاکید داشت ... این تصمیم بی‌سابقه است زیرا دولتی به‌وسیله نهادی رسمی آمادگی خود را برای تبعید رئیس حکومتی از خاک خویش و حتی ترور وی اعلام می‌کند و در این صورت کمترین انتظار صدور قطعنامه از سوی شورای امنیت بود که اراده جامعه بین‌المللی را بر اساس نتیجه رای‌گیری منعکس می‌کند» .
«ماهر» همچنین روز پنجشنبه (۱8 سپتامبر) پس از دیدار با «دیوید ولچ» سفیر آمریکا در مصر در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار کرد:
«مخالفت آمریکا با تهدیدهای رژیم اشغالگر قدس در مورد کشتن یا اخراج عرفات از سرزمین‌های فلسطینی به اندازه کافی جدی نبوده است ... مخالفت آمریکا با هرگونه تلاش برای به قتل رساندن عرفات کافی نبوده و موضع آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل متحد احتمالا از شدت این مخالفت کم کرده است.
خبرگزاری رسمی مصر «منا» اعلام کرد: دیوید ولچ در این دیدار به ماهر اطمینان داد که آمریکا با هرگونه صدمه‌ای به یاسر عرفات مخالف است.
«عمروموسی» دبیرکل اتحادیه عرب نیز از اقدام آمریکا در وتوی قطعنامه پیشنهادی کشورهای عربی مبنی بر جلوگیری از تصمیم اسرائیل برای تبعید «عرفات» ابراز انزجار کرد.
وی ابراز امیدواری کرد که این وتوی آمریکا به عنوان حمایت از سیاست‌های اسرائیل در قبال عرفات نباشد به‌ویژه این‌که محافل بین‌المللی از این سیاست‌ها ابراز ناخرسندی کرده‌اند .
«یوری فدوتف» معاون وزیر امور خارجه روسیه روز چهارشنبه (۱7 سپتامبر) در این زمینه گفت:
«مسکو از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر منع اسرائیل از اخراج یاسر عرفات حمایت کرد. ما به‌طور کلی از پیش‌نویس این سند که هیچ‌گونه ضدیتی با مواضع روسیه ندارد حمایت کردیم.
این مقام روس افزود: شورای امنیت از آمادگی لازم برای پذیرش قطعنامه برخوردار نبود.
همچنین «هروه لادسوس» سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه از رای منفی آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل در خصوص قطعنامه پیشنهادی کشورهای عرب ابراز تاسف کرد.
«لادسوس» افزود: این قطعنامه پیشنهادی ارزش به‌دست آوردن اتفاق آرا در بین اعضای شورای امنیت سازمان ملل را داشت.
در این زمینه چین هم در مقابل اقدام آمریکا واکنش نشان داد و «کونگ چوان» سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز پنج‌شنبه (۱8 سپتامبر) در همایش خبری هفتگی خود گفت: نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد به‌طور جدی و فعال در مباحث قطعنامه سازمان ملل متحد درباره عدم اخراج عرفات شرکت داشت و به این طرح رای موافق داد. به‌طور کلی دولت چین به شدت با اخراج عرفات مخالف است.
این سخنگو همچنین اوضاع در خاورمیانه را بسیار پیچیده و بغرنج خواند و گفت: چین خواهان قطع فوری عملیات‌های انتحاری (شهادت‌طلبانه) است و اقدامات اسرائیل را نیز به‌دلیل بیرون راندن فلسطینیان از سرزمین‌های اشغالی محکوم می‌سازد.
همچنین دولت اندونزی تاسف عمیق خود را از شکست اخیر قطعنامه سازمان ملل متحد در رابطه با درخواست از اسرائیل برای عدم آزار و یا اخراج «عرفات» ابراز کرد.
روزنامه جاکارتا پست چاپ پایتخت اندونزی روز پنجشنبه (۱8 سپتامبر)به نقل از «مارتی ناتالیگاوا» سخنگوی وزارت خارجه اندونزی نوشت: اندونزی از رد قطعنامه اخیر سازمان ملل متحد در خصوص لغو تصمیم تل‌آویو برای قتل و یا اخراج عرفات به شدت متاسف شده است.
جارکارتا پست نوشت: مردم فلسطین وتوی آمریکا در خصوص قطعنامه اخیر سازمان ملل متحد را مجوزی برای قتل یاسر عرفات تلقی کرده‌اند.
شبکه تلویزیونی «بی.بی.سی.» روز چهارشنبه در تحلیلی به ارزیابی وتوی آمریکا پرداخت و اعلام کرد:
«اتحادیه عرب در قطعنامه پیشنهادی خود به شورای امنیت ضمن این‌که خواستار محکوم کردن اسرائیل شده بود از سازمان ملل متحد خواسته بود تا اجازه ندهد اسرائیلی‌ها خطری برای عرفات به وجود آورند و او را تبعید کنند .... سوریه که یکی از طرفداران و حامیان این قطعنامه بود، اعلام کرده است که هیچ توجیهی برای این اقدام واشنگتن وجود ندارد اما اسرائیل نظری کاملا متفاوت دارد و این اقدام آمریکا را حمایت از تصمیم خود مبنی بر برکناری و تبعید عرفات می‌داند .... در همین حال شورای امنیت که اکثر اعضای آن موافق صدور قطعنامه پیشنهادی اتحادیه عرب بودند، به ناگهان با وتوی ایالات متحده آمریکا روبه‌رو شدند و این امر باعث بروز اختلافاتی بین اعضای این شورا شد ... از سوی دیگر مقام‌های آمریکایی در توجیه وتوی این قطعنامه اظهار داشتند که ایالات متحده آمریکا به هیچ‌وجه به قطعنامه‌ای که روند صلح در خاورمیانه را به خطر می‌اندازد، رأی نخواهد داد و مسلم است که این قطعنامه با حمایت آشکار خود از گروه‌های مبارز فلسطینی نظیر «حماس»، «جهاد اسلامی» و دیگر گروه‌ها به آنها اجازه خواهد داد تا به فعالیت‌های خود ادامه دهند و همین امر موقعیت صلح را در منطقه به خطر می‌اندازد. به همین خاطر ایالات متحده آمریکا با هر قطعنامه‌ای که بخواهد موقعیت صلح در منطقه را به خطر اندازد، مخالفت خواهد کرد.
«بی. بی. سی.» در انتها افزود:
«تهدید اسرائیل مبنی بر تبعید و کشتن عرفات خشم و اعتراض گسترده جامعه بین‌المللی را در برداشته است، اما با وجود همه این عوامل شورای امنیت سازمان ملل متحد نتوانست در چارچوب خواسته اتحادیه عرب و جامعه بین‌المللی گام مثبتی بردارد و به همین دلیل باعث خشم و سرخوردگی نمایندگان عرب شد».
همچنین شبکه تلویزیونی الجزیره قطر در این روز (۱7 سپتامبر) اعلام کرد: شکست پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت برای جلوگیری از تبعید عرفات ضعف دیگری برای این شورا به شمار می‌آید ... اسرائیل با قدردانی از وتوی پیش‌نویس این قطعنامه از سوی آمریکا بر حق خود برای انتخاب شیوه‌ای که در برخورد با عرفات مناسب می‌بیند تاکید کرده است ... شکست پیش‌نویس این قطعنامه بار دیگر روابط خاص اسرائیل با آمریکا را بر ملا می‌کند. این در حالی است که بحث و جدل در مورد ترکیب شورای امنیت و سایر هیات‌ای وابسته به سازمان ملل سیر صعودی یافته است ... از سوی دیگر فلسطینیان معتقدند وتوی این قطعنامه اگر چراغ سبزی به اسرائیل برای اجرای تصمیم اولیه خود برای قتل و یا تبعید عرفات نباشد، تشویق اسرائیل برای اجرای این تصمیم خود محسوب می‌شود.
از سویی دیگر روزنامه «مصری الاهرام» در سر مقاله روز پنجشنبه (۱8 سپتامبر) خود نوشت:
«آمریکا با وتوی قطعنامه پیشنهادی کشورهای عربی مبنی بر جلوگیری از تبعید یاسر عرفات توسط اسرائیل، پیام اشتباه دیگری به عرب‌ها و مسلمانان داد .... آمریکا فکر می‌کند که ترور و یا تبعید عرفات به ناتوانی و یا نابودی مقاومت فلسطین در برابر اشغالگران اسرائیلی منجر خواهد شد و راه را برای حل و فصل نهایی قضیه فلسطین نه بر اساس قوانین بین‌المللی و قطعنامه‌های سازمان ملل بلکه مطابق با خواسته‌ها و انتظارات شارون بازخواهد کرد .....شارون با دست زدن به اعمال وحشیانه ترور، کشتار و محاصره ملت فلسطین و تخریب و انهدام منازل آنها عامل اصلی شکست طرح نقشه راه که از سوی بوش رئیس‌جمهوری آمریکا ارائه شده بود، می‌باشد.

منابع:
http://www.afp.com , 2003/9/16-18
http://www.bbc.com , 2003/9/17
http://www.wafa.com , 2003/9/16-18
http://www.mana.com , 2003/9/16-18
http://www.aljazeera.net , 2003/9/17-18
http://www.auptde.org , 2003/9/16–18
http://www.sana.com , 2003/9/16-18