ارزیابی آخرین واکنش‌های اسراییل در قبال ایران
در یک ماه اخیر (مرداد 1383) واکنش‌های اسراییل نسبت به برنامه‌های هسته‌ای ایران با افزایش تهدیدهایی توأم بوده است که شروع دور جدید این تهدیدها به گزارش سالانه وزارت دفاع اسراییل در رابطه با برنامه‌های هسته‌ای ایران و قطعنامه ضدایرانی سنای آمریکا بر می‌گردد. البته در چرایی افزایش تهدیدها باید به چندین عامل اشاره کرد که مهم‌ترین آنها نزدیک‌شدن به نشست آژانس در سپتامبر و آزمایش موفقیت‌آمیز موشک شهاب 3 می‌باشند.
در نوشتار حاضر درصدد پاسخ به سئوالات ذیل می‌باشیم:
1ـ در گزارش وزارت دفاع اسراییل و قطعنامه‌ی سنای آمریکا بر چه مواردی اشاره گردیده است؟
2ـ دلایل تشدید جنگ روانی اسراییل علیه ایران چیست؟
3ـ آیا اسراییل در عملیاتی نمودن تهدیدهای خودموفق خواهد بود؟
4ـ در مقابله با با این تهدیدهای فزاینده چه باید کرد؟
اسراییل طی یک ماه اخیر از شیوه‌های گوناگون برای تهدید ایران استفاده نمود: از رایزنی‌های گسترده و محرمانه با آمریکا تا جنجال خبری گسترده و از شیوه‌های گفتاری نرم و ملایم تهدید به حمله‌ی مستقیم نظامی.
الف ـ گزارش وزارت دفاع اسرایی و قطعنامه‌ی سنای آمریکا
روزنامه اسراییلی معاریف در اوایل مرداد، با چاپ گزارش سالانه وزارت دفاع اسراییل تحت عنوان «ارزیابی شرایط ملی» اعلام کرد: تلاش تهران برای دستیابی به تکنولوژی هسته‌ای بزرگ‌ترین تهدید برای اسراییل است. طبق این گزارش، فشارهای بین‌المللی سبب شده است که برنامه‌های هسته‌ای ایران تاحدی متوقف شود و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با افزایش کنترل و مراقبت از ایران توانسته است برنامه هسته‌ای تهران را تاحدی آرام کند. زیرا در غیراین صورت ایران می‌توانست به زودی بزرگ‌ترین تهدید برای موجودیت ا سراییل باشد. در این گزارش به نقل از «افرایم کام»، معاون مرکز اطلاعات استراتژیک تل‌آویو آمده است: پیش‌بینی دانشمندان اسراییلی که گفته بودند ایران تا سال 2007 می‌تواند سلاح هسته‌ای بسازد، کاملاً منطقی است چرا که توانایی ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای درزمان کنونی بسیار بیشتر از دوسال گذشته است اما فشارهای بین‌المللی از جمله بررسی و کنترل آژانس اتمی، سبب تعویق این برنامه‌ها شده است. به اعتقاد افرایم کام پیوستن اروپا به آمریکا در روند تحت فشار قراردادن ایران مؤثر می‌باشد. طبق این گزارش اروپا تاکنون قدم‌های لازم را برای همگام‌شدن با آمریکا برنداشته است.
در همین ایام سنای آمریکا طی قطعنامه‌ای از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواست تا برنامه‌های هسته‌ای ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد تا این کشور متعهد شود از این پس در پی سلاح‌های هسته‌ای نباشد. سنا اعلام کرد که شورای امنیت باید ایران را از لحاظ اقتصادی و دیپلماتیک تحریم کند.در این قطعنامه از نگرانی عمیق کنگره درباره ضعف ایران برای پاسخگویی به خواسته‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین احتمال گسترش سلاح‌های هسته‌ای سخن گفته شده است. قطعنامه سنا نه تنها از شواری امنیت سازمان ملل خواسته است که در برنامه‌های هسته‌ای ایران دخالت کند، بلکه از اتحادیه اروپا نیز درخواست نموده که توافقنامه‌های اقتصادی و دیپلماتیک با ایران را مشروط به همکاری کامل این کشور با جامعه بین‌المللی درباره تسلیحات اتمی نماید.
دروه‌ی این تحولات، تهدیدهای علیه ایران از سوی سران اسراییل به نحو بی‌سابقه‌ای افزایش یافت تا جایی که روزنامه البیان امارت متحده عربی، به نقل از منابع دیپلماتیک بلند‌پایه‌ی غرب ادعا کرد: اسراییل در ماه سپتامبر به ایران حمله می‌کند. به ادعای این روزنامه دوخلبان اسراییلی در حال حاضر دوره‌های آموزشی لازم را سپری می‌کنند تا توسط جنگنده‌های اف ـ 15 در ماه سپتامبر نیروگاه‌های هسته‌ای ایران را هدف قرار دهند. هماهنگی سران اسراییل با مقامات آمریکایی و هدف قرارگرفتن اهدافی در ایران، پیش از آن که روسیه سوخت هسته‌ای در اختیار ایران بگذارد از دیگر موارد مطرح‌شده در این گزارش است.
ب ـ دلایل تشدید جنگ روانی
حجم بی‌سابقه‌ی حملات تبلیغی صهیونیست‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران طی یک ماه اخیر، بیانگر این است که طی این مدت متغیرهای متعددی در این رابطه، وارد محاسبات اسراییلی‌ها شده است و اسراییل استفاده از این متغیرها را در راستای تأمین منافع ملی خود و منافع صهیونیسم جهانی می‌بینند. این متغیرها عبارتند از:
1ـ اقدامات وحشیانه وشکست‌های بین‌المللی اسراییل: کابینه شارون از یکسو درحال حاضر در بحران عمیقی گرفتار می‌باشد. زیرا اصرار وی بر تخلیه‌ی شهرک‌های صهیونیست‌نشین غزه، جامعه اسراییل را عملاً به دوقطب‌تبدیل کرده است. شارون برای رضایتمندی قطب مخالف خود درصدد است تا با سرکوب‌شدید مبارزان فلسطینی، خروج از غزه را ناشی از ابتکار عمل و قدرتمندی اعلام نماید نهاز سرضعف و ناچاری، پیشه‌کردن این سیاست و ترور رهبران حماس و غیرنظامیان بی‌گناه، موجی از انتقادات را به‌دنبال داشته است که در این ارتباط مواضع و روابط سران دولت ترکیه قابل ملاحظه می‌باشد. از سوی دیگر احداث دیوار حائل در اراضی اشغالی 1967، با محکومیت دیوان و مجمع عمومی سازمان ملل همراه بوده است. این موضوع تنش‌هایی را نیز در روابط اسراییل با اتحادیه اروپا به‌دنبال داشته است. طبیعتاً یکی از راهکارهای مهم اسراییلی‌ها برای برون‌رفت از این بحران در روابط خارجی خود، به‌راه‌اندازی جنگ روانی وتبلیغاتی علیه ایران به بهانه سلاح‌های اتمی می‌باشد. کما این‌که در این رابطه موفق گردیده آمریکا را با خود همراه نموده، اروپا را تحریک کرده و این موضوع را در صدررسانه‌های خبری جهان قرار دهد. بنابراین جنجال تبلیغاتی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران می‌تواند سرپوشی برای اقدامات وحشیانه اسراییل در داخل اراضی اشغالی و شکست‌های بین‌المللی آن در عرصه فرامنطقه‌ای محسوب گردد.
2ـ نشست سپتامبر:وضعیت پرونده‌ای هسته‌ای ایران در نشست قبلی آژانس با کارشکنی‌های آمریکا و لابی‌های صهیونیستی به سپتامبر موکول گردید. همانگونه که ارائه اطلاعات و تصاویر به‌ظاهر صحیح و واقعی درنشست‌های قبلی آژانس باعث شداین پرونده هم‌چنان در جریان باقی بماند طبیعتاً این پروژه برای نشست آینده نیز پیگیری می‌شود. در این رابطه مقامات آمریکایی نقش بسزایی ایفا می‌کنند. کاندولیزارایس،مشاور امنیت ملی رییس جمهور آمریکا، با این ادعا که دولت بوش تمایلی بین‌المللی را برای اقدام علیه برنامه‌های هسته‌ای ایران شاهد است اعلام کرد: آمریکا اولین کشوری بود که گفت ایران در این زمینه یک تهدید است و تلاش کرد وجامعه بین‌المللی را متقاعد ساخت که تهران تحت پوشش برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای در واقع برای رسیدن به یک برنامه هسته‌ای تلاش می‌کند. وی همچنین مدعی شد: ایران برای اولین بار با مخالفت واقعی در تلاش برای گام‌برداشتن در این راه روبرو شده است. رایس خواستار بیانیه‌ای شدیداللحن از آژانس بین‌المللی اتمی در نشست سپتامبر شد.
3ـ انتخابات ریاست جمهوری آمریکا: دوم نوامبر آینده (برابر با دوازدهم آبان ماه) موعد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می‌باشد. موضوع ایران یکی از سوژه‌های تبلیغاتی بوش در رقابت با رقیب دموکرات وی جان کری، به‌شمار می‌رود. در حالی که بوش شکست‌های بسیاری را در روابط وسیاست خارجی خود طی 4 سال اخیر متحمل گردید تلاش می‌کند تا برای حفظ موقعیت خود در کاخ سفید به بهانه‌ی برنامه‌های هسته‌ای ایران به انتقادات شدیدی روی آورد.چرا که بحران سازی وسپس کنترل آن بحران و در نتیجه‌ی ارائه یک مدیریت بحران مطلوب از خود، همواره یکی از حربه‌های سیاستمداران در چنین مواقعی به‌شمار می‌رود.
4ـ پروژه شهاب (3): آزمایش موفقیت‌آمیز موشک جدید شهاب 3 در 21 مرداد و اعلام این که این پروژه در پاسخ به تهدید اسراییل است، شرایط را برای تشدید جنگ روانی از سوی بنگاه خبری تبلیغی صهیونیست‌ها فراهم نمود.
دکتر حسن روحانی درباره موشک شهاب 3 اعلام کرد: آزمایش موشک شهاب 3 پاسخی به تهدیدات اسراییل بود. وی با اعلام این که اساساً دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران یک دکترین دفاعی است اظهار داشت: خیلی طبیعی است که وقتی کشور ما از جانب کشورهای خارجی تهدید می‌شود، باید خود را آماده کنیم. علی شمخانی وزیردفاع نیز، این آزمایش را مقابله با اسراییل برای تقویت دفاع موشکی‌اش دانسته بود.
موشک شهاب 3، با 1300 کیلومتر برد می‌تواند هر نقطه‌ای را در اسراییل موردهدف قرار دهد. اعلام آزمایش موفقیت‌آمیز این موشک بلافاصله، واکنش سران اسراییلی را درپی داشت. آنها اعلام کرده‌اند که برای مقابله با تهدید این موشک، در حال بررسی تغییراتی در موشک ضدموشک خود «پیکان» هستند تا بتوانند موشک شهاب 3 را ردگیری کند.
روزنامه‌ی دست راستی جروزالیم پست، آزمایش موفقیت‌آمیز موشک شهاب 3 را تهدید بسیار هولناکی اعلام نمود. در این رابطه موشه‌بعیون، رییس ستاد مشترک ارتش اسراییل اعلام کرد: اگر ایران به قدرت هسته‌ای تبدیل شود، خاورمیانه شیوه ضداسراییلی در پیش خواهد گرفت. به ادعای وی در این صورت کشورهای میانه‌رو، افراطی‌تر خواهند شد و کشورهایی که آماده دستیابی به توافق صلح با اسراییل باشند، احتمالاً سیاست خود را در قبال ما تغییر خواهند داد و تروریسم را بر ضد ما یا به شیوه‌های دیگر تحت چتر ایرانی به‌کار خواهند گرفت.
روزنامه فرانسوی فیگارو، آزمایش شهاب 3 و پاسخ اسراییلی‌ها مبنی بر دستکاری در موشک‌های خود به دلیل مقابله با شهاب 3 را جنگ ستارگان ایران و اسراییل اعلام کرد.
حامیان اسراییل در آمریکا طبق معمول به تبلیغات ضدایرانی خود ادامه دادند. وزارت خارجه آمریکا طی بیانیه‌ای اعلام کرد: آمریکا نگرانی‌های جدی در مورد برنامه‌های موشکی ایران دارد و تلاش‌های ایران را برای توسعه توانایی‌های موشکی خود به‌عنوان تهدیدی علیه منطقه و منافع آمریکا می‌داند. در این بیانیه ضمن تأکید بر تهدید‌شدن خاورمیانه درنتیجه‌ی این آزمایش‌های موشکی، آمده است: «ما به گام‌های خود برای شناسایی فعالیت‌های موشکی ایران ادامه می‌دهیم و همکاری خود را با دیگر کشورهایی که چنین عقیده مشابهی دارند ادامه خواهیم داد.
5ـ سرپوش‌گذاری بر زرادخانه‌های مخوف و عظیم موجود در اسراییل، یکی دیگر از دلایل تشدید جنگ تبلیغی علیه ایران به‌شمار می‌رود. اسراییل به‌عنوان تنها رژیم صاحب سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه تحت انتقادات گسترده‌ای قرار دارد. طبیعتاً سوژه‌ی ایران، درحال حاضر بهترین موقعیت را برای آنها در جهت انحراف افکار عمومی از حقایق موجود، فراهم می‌کند.
ج ـ ارزیابی تهدیدهای اسراییل
آیا اسراییل قادر است تهدیدهای خود را مبنی بر حمله به مراکز اتمی ایران عملی نماید؟ در تحلیل‌ها و گزارشات همواره حمله سال 1981 اسراییل به مراکز اتمی «اوزیراک» عراق به‌عنوان یک عملیات اسراییلی موفق در این رابطه نام برده می‌شود و این واقعه با حمله‌ی احتمالی اسراییلی‌ها به مراکز هسته‌ای ایران مقایسه می‌گردد. در هر صورت موفقیت‌آمیز بودن تهدیدهای اسراییل به‌صورت جدی مورد تردید است. زیرا اول آن که تأسیسات هسته‌ای ایران به مددِ دانش متخصصین داخلی به نتیجه رسیده است و این پروژه منحصر به بوشهر نمی‌باشد. پس تعدد مراکز هسته‌ای ایران و بومی‌بودن دانش‌هسته‌ای از نقاط اختلاف با برنامه هسته‌ای عراق می‌باشد. عراقی‌ها تنها مراکز هسته‌ای خود (اوزیراک) را با کمک متخصصین فرانسوی در حال پیگیری بودند.
دوم این که عراق در سال 1981 در حال جنگ با ایران بوده و به همین دلیل توجه اصلی نیروهای نظامی این کشور (به‌خصوص نیروی هوایی) معطوف به این واقعه بود ولی ایران اسلامی در حال حاضر با تمام توان به دفاع از مراکز هسته‌ای خود می‌پردازد. اعلام آمادگی سران نظامی ایران در این رابطه قابل ملاحظه است.
ساخت طولانی‌تر اسراییل با ایران در مقایسه با عراق، از دیگر مشکلات اسراییل برای اجرای این تهدیدها می‌باشد. بوشهر، اراک، اصفهان، نطنز و ... شهرهایی پراکنده در سرزمین پهناور ایران می‌باشند. استفاده از خاک هریک از کشورهای همسایه برای این منظور، مخاطرات جدی از سوی ایران متوجه آنها خواهد کرد.
چهارمین دلیل در ناتوانی اجرای تهدیدها توسط اسراییل به توان دفاعی بسیار بالای ایران بر می‌گردد. قدرت موشکی ایران در حال حاضر، به‌راحتی تمامی نقاط استراتژیک اسراییل را در شعاع عملیاتی خود قرار داده است. حمایت گروه‌های مقاومت همانند حزب‌ا... و جنبش‌های فلسطینی در چنین مواقعی قابل ملاحظه است.
پایگاه حمایتی گسترده‌ی مردمی نظام جمهوری اسلامی ایران و روابط دیپلماتیک قوی و وسیع این دولت با جهانیان از دیگر موانع فراروی اسراییل و ازنقاط اختراق با عراق سال 1981 به‌شمار می‌رود.
درهرصورت با وجودتفاوت‌های عمده میان ایران و عراق به‌نظر می‌رسد هوشیاری نیروهای نظامی و دفاعی ایران به موازات دیپلماسی وسیع و ماهرانه سیاستمداران می‌تواند مهم‌ترین مانع در مقابل اجرای تهدیدات اسراییل علیه ایران به‌شمار می‌رود.
د ـ چه باید کرد؟
در وضعیت موجود که ایران اسلامی از سوی کشورها، سازمان‌ها و بنگاه خبری جهانی تحت فشار است، به نظر می‌رسد باید از دوعرصه سیاسی ـ خبری و نظامی تدابیر گسترده و جدی اندیشیده شود.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درحال حاضر به‌عنوان یک سازمان بین‌المللی که ایران نیز با امضای معاهده‌ی NPT (معاهده منع تولید و گسترش سلاح‌های هسته‌ای) عضوی از آن است شناخته می‌شود. مذاکره با این سازمان و افزایش چانه‌زنی با دولت‌های عضو این سازمان در راستای گسترش اعتمادسازی باید در دستور کار باشد. همچنین اجماع در درون نظام و اتخاذ سیاست واحد از سوی نمایندگان دیپلماتیک ایران از لوازم ضروری در این راستا می‌باشد. در سطح تعامل دولت ـ ملت نیز، طبیعتاً اطلاع مردم و جامعه ایران از کلیات گفتگوها با هدف کسب اعتماد وحمایت مردمی باید موردنظر قرار گیرد. البته در این رابطه رضایت کلی مردم (در تمام عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و... در حد لازم) ضروری به‌نظر می‌رسد. به بیان دیگر این سخنی گزاف نیست که حمایت واقعی مردم از نظام جمهوری اسلامی و سیاست‌های آن، اهمیتی بیش از قدرت نظامی این کشور دارد.
مذاکره با اروپا به‌عنوان بلوک رقیب آمریکا و استفاده بهینه از روابط مطلوب دوجانبه برای کاستن فشارهای آمریکا می‌تواند متغیر مؤثری محسوب شود.
به موازات جلب حمایت مردمی و به‌کارگیری دیپلماسی مناسب و پیچیده، باید در عرصه نظامی و پدافندی سرمایه‌گذاری لازم صورت گیرد. شهاب 3، پاسخ بسیار مناسبی در این موقعیت قلمداد شود. طبیعتاً مواضع قاطع‌سران نظامی و امنیتی در مقابله با تهدیدهای اسراییل، موضوعی حیاتی به‌شمار می‌رود. در این رابطه طی روزهای اخیر مواضع متعددی ابراز شده است. سردار ذوالقدر، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران با اشاره به اشراف کامل اطلاعاتی سپاه نسبت به وضعیت نظامی و تسلیحاتی اسراییل گفت: چنان‌چه اسراییل نخواهد دست از پا خطا کند و به مراکز هسته‌ای کشورمان حمله کند، زرادخانه اتمی او را مورد هدف قرار خواهیم داد.