ایران در همسایگى اسرائیل

شاید این تهدید براى اسرائیل از تهدید برنامه هسته اى ایران نیز فراتر باشد چرا که این مسئله مرزهاى ایران را به همسایگى اسرائیل گسترش مى داد و بدین ترتیب اسرائیل نه تنها از اقدام نظامى مشابه بمباران رآکتور هسته اى عراق در مورد ایران بیم دارد بلکه تهدید ایران را نیز به عنوان گامى به سوى تهدید خود مى داند. به طورى که اسرائیل مى هراسد حزب الله به یک نیروى بازدارنده قوى براى ایران بدل شود. انتخابات پارلمانى لبنان روز یکشنبه برگزار شد. ائتلاف حزب الله لبنان و جنبش امل در این انتخابات توانستند هر ۲۳ کرسى متعلق به نمایندگان جنوب این کشور را از آن خود سازند. در این انتخابات ۸۰ درصد از راى دهندگان به این ائتلاف راى دادند و بدین ترتیب در برابر ناظران بین المللى و در این برهه زمانى حساس براى لبنان بر پشتوانه مردمى حزب الله تاکید کردند. مراحل چهارم و پنجم انتخابات پارلمانى لبنان روزهاى ۱۲ و ۱۹ ماه ژوئن برگزار خواهد شد و ۱۲۸ نماینده دیگر پارلمان این کشور نیز تعیین خواهند شد. ناظران بر این عقیده اند پیروزى ائتلاف حزب الله و جنبش امل در انتخابات پارلمانى جنوب لبنان، شکست بزرگى براى ایالات متحده آمریکا پس از عقب نشینى اسرائیل از خاک لبنان در ماه مه ۲۰۰۰ به شمار مى آید با این حال این کشور تمام تلاش خود را براى فشار بیشتر بر لبنان جهت عمل به قطعنامه ۱۵۵۹ و خلع سلاح حزب الله به کار خواهد بست. اسکات مکللان سخنگوى کاخ سفید بلافاصله پس از اعلام پیروزى حزب الله اعلام کرد دیدگاه آمریکا تغییر نکرده است و دولت هنوز حزب الله را یک سازمان تروریستى مى داند و خواهان خلع سلاح آن مطابق با قطعنامه ۱۵۵۹ است. وى از پاسخ به این سئوال که آیا آمریکا انتظار مواجه شدن با چنین نتیجه اى را داشت امتناع کرد و تنها این جمله را تکرار کرد که موضع آمریکا در برابر گروه هاى تروریستى تغییر نمى کند. بلافاصله پس از پیروزى در انتخابات، حزب الله نیز که نمایندگى جامعه شیعیان لبنان را دارد، اعلام کرد که سلاح هاى خود را بر زمین نخواهد گذاشت و مقاومت در لبنان پایدار خواهد بود. موضعى که مخالف با قطعنامه ۱۵۵۹ است.
حزب الله هدف اصلى خود را مقاومت و دفاع از مردم لبنان در برابر اسرائیل اعلام کرد. به اعتقاد این گروه تا زمانى که مزارع شبعا در اختیار اسرائیل است و این رژیم هر از چندگاهى جنوب لبنان را بمباران مى کند، مقاومت مفهوم خود را از دست نداده است. قطعنامه ۱۵۵۹ سال گذشته و به وسیله فرانسه و آمریکا براى خلع سلاح شبه نظامیان از جمله حزب الله در لبنان در شوراى امنیت به تصویب رسید. به دلیل اشتراک مذهبى و اشتراک ایران و حزب الله در شعار «مرگ بر اسرائیل»، جمهورى اسلامى ایران با این بازیگر قدرتمند و محبوب جنوب لبنان روابط نزدیکى دارد. به باور دولتمردان آمریکایى تقویت روابط ایران و لبنان و افزایش توان حزب الله به معنى قدرتمندتر شدن ایران در دنبال کردن مقاصد هسته اى و نوعى مانع و ضعف براى فشارهاى آمریکا علیه برنامه هسته اى ایران به شمار مى آید. از سوى دیگر برخى مطبوعات آمریکایى با انتقاد از عملکرد دولت بوش در لبنان خواستار تفاوت قائل شدن بین حرکت هاى مقاومت مردمى که براى دفاع از ملت خود به پا مى خیزند و گروه هاى تروریستى که تنها براى دستیابى به اهداف و منافع گروه کوچکى به اقدامات تروریستى روى مى آورند، شدند.
حزب الله لبنان در سال ۱۹۸۲ براى مبارزه با اشغال اسرائیل در لبنان شکل گرفت. ایران با هدف حمایت از مظلومین جهان و مبارزه با توسعه طلبى هاى رژیم صهیونیستى به تشکیل حزب الله لبنان کمک کرد با این حال این حزب که منعکس کننده صداى مقاومت مردم لبنان در برابر اشغال بود با نیروى مردم آزادیخواه لبنان به موجودیت و مقاومت خود ادامه داد.
به طورى که به دلیل نقش آن در مقاومت علیه اسرائیل و حمایت از مردم لبنان در پى جنگ هاى داخلى ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰در لبنان حزب الله تنها گروه مقاومت مسلحانه اى بود که اجازه یافت سلاح هاى خود را حفظ کند. بدین ترتیب حزب الله لبنان توانست در ماه مه ۲۰۰۰ به ۱۸ سال اشغال لبنان توسط اسرائیل خاتمه دهد. هم اکنون پنج سال از این پیروزى مى گذرد و به رغم تصور اسرائیل این گروه هنوز محبوبیت خود را در میان مردم جنوب این کشور حفظ کرده است و هنوز مردم لبنان وجود خطر اسرائیل را احساس مى کنند و براى حفظ امنیت خود نسبت به حزب الله احساس نیاز مى کنند. حزب الله با توجه به آرایش نظامى اسرائیل در مرزهاى جنوب لبنان و ادامه اشغال زمین هاى شبعا و همچنین با توجه به سیاست علنى اسرائیل در استفاده از ترور علیه مخالفان خود همچنان ضرورت حفظ سلاح خود را احساس مى کند. این در حالى است که سال گذشته رژیم اسرائیل اعلام کرد لیستى از رهبران حزب الله که لازم است ترور شوند، تهیه کرده است .
با وجود این پیش بینى مى شود فشارهاى آمریکا تا خلع سلاح کامل حزب الله ادامه خواهد یافت. اتهام مربوط به انتقال تسلیحات کشتارجمعى عراق به منطقه بقاع لبنان از دیگر مواردى است که سال گذشته مطرح شد و تلاش شد گزینه اى دیگر براى فشار بر لبنان باشد. علاوه بر نزدیکى مذهبى و اعتقادى ایران و حزب الله لبنان، جمهورى اسلامى ایران همچنین رابطه سیاسى و اقتصادى خوبى با دولت لبنان دارد. سفر اخیر کمال خرازى وزیر امور خارجه ایران به لبنان و امضاى یادداشت تفاهم با این کشور مصداقى بر این مدعا است. روابط سیاسى ایران و لبنان به دنبال سفر محمد خاتمى رئیس جمهور ایران در سال ۲۰۰۲ به این کشور و دیدار با مقامات دولت لبنان رونق بسیارى یافت. این روابط از نظر اقتصادى نیز در سطح خوبى قرار دارند و همچنان به پیشرفت خود در زمینه هاى اقتصادى ادامه مى دهند. به گونه اى که دیمیانوس قطر وزیر مالى و اقتصاد و بازرگانى لبنان نیز روز چهارشنبه گذشته در دیدار با مسعود ادریسى سفیر ایران در قطر بر ضرورت گسترش روابط اقتصادى با ایران هم راستا با روابط سیاسى خوب تاکید کرد. از نظر اقتصادى جمهورى اسلامى ایران و لبنان در مرحله نهایى توافقى در مورد منطقه آزاد تجارى بین دو کشور هستند و این توافق به گفته سفیر ایران در لبنان در مراحل نهایى خود است. در جریان سفر خاتمى به لبنان شرکت هاى ایرانى آمادگى خود را براى اجراى ۵ طرح اقتصادى در مناطق مختلف لبنان اعلام کردند. انتظار مى رود به رغم نگرانى ها و فشارهاى آمریکا روابط دو کشور ایران و لبنان به دلیل اشتراکات منافع و اشتراک فرهنگى و حمایت ایران از این کشور در جریان جنگ آن با اسرائیل همچنان گسترش یابد. به خصوص اینکه انتخابات اخیر قدرت حزب الله را افزایش داده است و جایگاه و محبوبیت آن را در میان مردم جنوب این کشور به سطحى بى رقیب رسانده است. از سوى دیگر فشارهاى آمریکا براى خلع سلاح حزب الله و دخالت هاى آن در امور داخلى لبنان ادامه خواهد یافت چرا که دفاع از امنیت اسرائیل از جمله سیاست هاى اصلى دولت ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه به شمار مى آید و از این نظر لبنان به شدت به منافع عالى آمریکا وابسته است. علاوه بر این آمریکا و اسرائیل، لبنان را به مثابه گزینه خوبى براى تحت فشار قرار دادن سوریه که در همسایگى آن قرار دارد مى بینند و بنابراین با عقب نشینى نیروهاى سوریه از خاک این کشور تلاش مى کنند نفوذ خود را در آن گسترش داده و خلاء به وجود آمده را پر کنند.
پیروزى حزب الله در انتخابات پارلمانى دولت جورج بوش را در وضعیت دشوارى قرار داده است. واشینگتن حزب الله را در لیست گروه هاى تروریستى قرار داده است. به همین دلیل و به دلایلى که در بالا ذکر شد پیروزى آن در انتخابات جنوب لبنان مطابق با منافع آمریکا نیست. آمریکا از مسئله دفاع از دموکراسى به عنوان حربه اى براى تحت فشار قرار دادن حزب الله استفاده مى کرد و این در حالى است که پیروزى اخیر حزب الله در حقیقت نوعى پیروزى دموکراتیک به شمار مى آمد و این حربه را ناکار کرد. ایالات متحده آمریکا پس از اعلام پیروزى حزب الله در انتخابات پارلمانى جنوب این کشور نتوانست این مسئله را محکوم کند. اگرچه سخنگوى کاخ سفید تلاش کرد دخالت ها و فشارهاى کشورهاى دیگر از جمله سوریه و ایران را دلیل این پیروزى عنوان کند و خواستار انتخابات دموکراتیک تر شد.