روند سلطه صهیونیست ها بر بیت المقدس

در آن زمان صلاح الدین به فرنگی ها اجازه داد تا در ازای پرداخت 10 دینار برای هر مرد 5 دینار برای هر زن ویک دینار برای هر کودک بیت المقدس را ترک کنند اما در سال 608 هجری شمسی پس از امضای معاهده یافا میان محمد ایوبی با امپراطور فردریک دوم بار دیگر به این شهر بازگشتند.
در دوره عثمانی مقامات این امپراطوری اهتمام زیادی به این شهر مقدس ورزیدند وسلیمان سلطان عثمانی دیوارهای شهر را بازسازی واقدام به احداث مدارس ومساجد در این شهر کرد.

جغرافیای بیت المقدس
شهر قدس در منطقه ای کوهستانی ودر کوهپایه واقع شده است بدین سبب از همه سو با کوه احاطه شده و اراضی آن به جز بخش شرقی که در سمت اردن قرار دارد بسیار حاصلخیزاست. این شهر از سمت جنوبی در امتداد کوه صهیون قرار داشته وارتفاع آن 750 متر بالاتر از سطح دریاست.
این شهر همچنین چندین وادی احاطه شده است: “وادی جهنم” (قدرون) در شرق “وادی ربابه” (هنوم) در جنوب “وادی الدمن” در غرب.
این دشت ها خطوط دفاعی طبیعی برای حفاظت از شهر که می توان از سمت شمال و شمال غرب از آن وارد شد محسوب می شود. جهت های شمال و شمال غرب دشت های باز است ودر آن مانعی برای ورود نیروهای نظامی وجود ندارد از این رو بیشتر حملات برای ورود به شهر از این دو جهت صورت گرفته است.
اولین مردمی که در شهر مقدس سکنی گزیدند عرب های کنعانی بودند که به تدریج در سایر نقاط مانند بلندی های بیت زیتون در شمال شرق بلندی های ساحه الحرم در شرق وبلندی های صهیون که در درون دیوارهای منطقه موسوم به قدس قدیمی قرار دارد اسکان یافتند.
شهر مقدس در طول تاریخ گسترش یافت وبه روستاهای شعفاط بیت حنینا سلوان وعین کارم ملحق شد.
مساحت شهر قدیمی در درون دیوار حدود یک کیلومتر مربع است. در این منطقه آثار باستانی وتاریخی برجسته ای مشاهده می شود. گفته می شود که دیوار کنونی توسط “سلیمان القانونی” سلطان عثمانی بنا شده است. طول این دیوار چهار کیلومتر وارتفاع آن حدود 12 متر است و بر چهار بلندی یعنی صهیون موریا تل بزیتا وتل الظهور (جبل اوفل) از غرب تا شمال غرب امتداد دارد.

سلطه رژیم صهیونیستی بر قدس شرقی
نیروهای صهیونیست در سال 1327 ـ 66/2 درصد از شهر قدس را اشغال کردند. شهر قدیمی تا سال 1346 در دست عرب تبارهای فلسطین باقی ماند. یهودیان پیش از جنگ سال 1346 راهبرد خود را به سبب اهمیت دینی شهر قدس برای قوم یهود مبتنی بر وحدت این شهر و سیطره بر آن قرار داده اند.
نیروهای صهیونیست به حملات خود به منظور ضمیمه کردن شهر ادامه داده وچهار تیپ تشکیل دادند تا شهر را به کنترل خود درآورند. شهر قدس به سبب وجود به اصطلاح هیکل ودیوار گریه از اهمیت دینی خاصی در اندیشه وایدئولوژی یهود برخوردار بوده وبه سبب موقعیت راهبردی آن کلید دفاع از کرانه باختری قلمداد می شود. بنابراین پیروزی در نبرد قدس به معنای به دست آوردن همه آن است.
از سوی دیگر اسکان در اندیشه صهیونیسم محور تشکیل اسراییل محسوب شده و بدون آن اسراییل دیگر معنا و مفهومی نخواهد داشت. مانند “دیوید بن گوریون” آنجا که گفت: اسراییل بدون قدس وقدس بدون هیکل بی معناست.
نیروهای رژیم صهیونیستی در پنجم ژوئن سال 1346 شهر قدس را مورد حمله قرار داده ویک طرح سری نظامی به نام “تازیانه” را به مرحله اجرا درآوردند. هدف از این طرح حمله به شمال شهر از طریق سیطره بر ارتفاعاتی بود که زمینه را برای محاصره شهر و مناطق پیرامون و همچنین راههای مواصلاتی به اردن فراهم می ساخت.
پیشروی نیروهای صهیونیست تا آنجا ادامه یافت که پس از مدتی به دیوارهای شهر مقدس رسیده و سپس “باب الاسباط” در شرق را مورد حمله قرار دادند. این نیروها به سه بخش تقسیم شدند: بخشی به سوی باب العمود رفتند گروهی عازم مسجدالاقصی و گروه سوم رهسپار “حاره النصاری” (محله مسیحیان) شدند. همچنین سایر نیروها از “باب الساهره” در شمال وارد بیت المقدس شدند. این درگیری ها تا بعد از ظهر روز هفدهم خرداد 1346 ادامه یافت. در این روز نیروهای اسراییلی توانستند شهر را به کنترل خود درآورند. موشه دایان وزیر دفاع وقت رژیم اشغالگر قدس پس از ورود به شهر گفت: برای وحدت شهر مقدس بازگشتیم. به مقدس ترین نقطه برگشتیم. باز گشتیم و هرگز از آن نخواهیم رفت. نیروهای اشغالگر در ادامه اقدامات خود تدابیر گسترده ای ازجمله مصادره زمین ها و املاک درون دیوار متشکل از 595 باب منزل مسکونی 437 باب مغازه 5 باب مسجد وچهار باب مدرسه را به منظور تقویت سیطره خود بر شهر به مرحله اجرا گذاشتند.
صهیونیست ها از ابتدای اشغال شهر بیت المقدس به طور حساب شده و برنامه ریزی شده سیاست یهودی سازی شهر را از طریق انضمام اسکان و کوچاندن اجباری ساکنان اصلی قدس به مرحله اجرا درآورده و همزمان دست به تلاش برای محو هویت فرهنگی عربی شهر وتغییر آثار آن وبه عبارت بهتر یهودی سازی شهر زدند که این طرح از طریق شیوه ها یی مانند مصادره زمین یا خرید آن با تقلب و کلاهبرداری دستکاری آمارها وپژوهش های جمعیتی وکوچ اجباری فلسطینی ها اجرا شد.
از دیگر شیوه های صهیونیست ها بدین منظور تغییر اسامی و نشانه های تاریخی بود. در این راستا اسامی خیابان ها و میدان های درون شهر قدیمی واماکن مختلف شهر به منظور تحمیل هویت دینی و فرهنگی جدید مطابق با مفاهیم دینی یهود تغییر یافت که از مهمترین آن می توان به تغییر نام “حرم شریف” به “جبل هیکل” ویا تغییر نام “دیوار براق” به دیوار گریه (ندبه) اشاره نمود.
اشغالگران همچنین 116 دنم از زمین های بخش جنوبی محلات شهر قدیمی را به بهانه ایجاد یک محله جدید یهودی مصادره و 700 باب ساختمان سنگی را ویران کردند. از این میان 595 ساختمان متعلق به ساکنان عرب بود وفقط 105 ساختمان آنهم پیش از سال 1327 به یهودیان تعلق داشت. صهیونیست ها همچنین شرکتی به نام “شرکت یهودی برای توسعه شهر قدیمی” را به منظور ساخت مسکن برای یهودیان در شهر قدیمی تاسیس کردند.
بدین ترتیب اولین فرآیند اسکان صهیونیست ها در شهر قدس شکل گرفت که هدف از آن تغییر ماهیت عربی شهر وحومه آن بود. رژیم صهیونیستی از قوانین زمین مصوب در زمان قیمومیت انگلیس بر فلسطین در خلال سالهای 1301 تا 1327 به عنوان بهانه ای برای مصادره مقدار بیشتری از زمین های عربی استفاده کرد.
این رژیم برای یهودی سازی شهر قدس و منزوی کردن آن از سایر نقاط کرانه باختری سه کمربند از شهرک های یهودی نشین را در اطراف آن ایجاد کرد که عبارتند از:
1 ـ کمربند اطراف شهر قدیمی وحومه آن که این شهر را به غرب مرتبط می سازد.
2 ـ کمربند اطراف محلات عربی خارج از دیوار در مناطق واقع در مرزهای شهرداری اردنی قدس.
3 ـ کمربند اطراف شهر قدس بزرگ مطابق با طرح های پیشنهادی اسراییل که هدف نهایی آن یهودی سازی کامل این شهر است.
به رغم تلاش ها و برنامه های رژیم صهیونیستی برای یهودی سازی قدس عربی از زمان اشغال آن در سال 1346 تاکنون صهیونیست ها فقط حدود 20 درصد از مساحت قدس قدیمی را در اختیار دارند و مالکیت 80 درصد باقیمانده عربی و فلسطینی می باشد. مالک واقعی زمین ها و املاک شهر مردم فلسطین هستند واماکن مقدسه اعم از اسلامی و مسیحی زیر نظر طرف های فلسطینی قرار دارد.

سیاست تغییر جمعیتی در قدس
منازعه جمعیتی در قدس پس از سال 1346 آغاز شد وصهیونیست ها با زور سرنیزه بخش شرقی قدس را به اشغال خود درآورده و دست به اسکان یهودیان و چپاول زمین های فلسطینی ها در خارج از دیوارهای قدس زدند. آنها همچنین در داخل منطقه دیوارها به تلاش برای ریشه کن کردن موجودیت فلسطینی ها در شهر قدیمی پرداختند که این امر در انهدام “حی المغاربه” و “حی الشرف” و سایر محلات مشابه به منصه ظهور رسید.
دولت هایی که یکی پس از دیگری در اسراییل روی کار آمدند سیاست حمایت از اسکان جمعیت یهودیان در قدس قدیمی را در پیش گرفته وبه بهانه بازگرداندن املاک قدیمی یهودیان که فلسطینی ها در آن ساکن شده اند زمینه سیطره آنها بر زمین های اهالی قدس را فراهم ساختند. رویکرد اسراییلی ها در شهر قدیمی که هدف از آن تشکیل اکثریت یهودی بود با شکست مواجه شد و شهروندان عرب ساکن در شهر قدیمی اکثریت خود را حفظ کردند بدین سبب و براساس برآوردهای کارشناسان جمعیتی فلسطینی یهودیان در این شهر در حال حاضر فقط 9 درصد مجموع جمعیت را تشکیل می دهند.
درست است که جمعیت فلسطینی های قدس قدیمی که پیش از اشغال شهر قدس در سال 1346 پنجاه هزار نفر بود در حال حاضر به 33 هزار نفر کاهش یافته اما شکست رژیم اشغالگر قدس برای برهم زدن موازنه جمعیتی به نفع یهودیان کاملا اشکار است.
البته افزایش جمعیت مسلمان شهر قدیمی در سالهای 1346 تا 1362 ثابت بود اما درصد آنها در سالهای 1362 تا 1347 به میزان زیادی افزایش یافت به طوری که در حال حاضر به بیش از 70 درصد رسیده در حالی که یهودیان از اوایل دهه 60 بر همان نسبت خود یعنی 8 5 درصد باقی مانده و تعداد آنها در سالهای مذکور فقط سالانه 22 نفر افزایش یافت.
رژیم صهیونیستی برای توقف رشد جمعیت فلسطینی ها در شهر قدیمی دست به کوچاندن آنها مصادره زمین انهدام منازل وابنیه وجلوگیری از ساخت وساز فلسطینی و وعده کمک های مالی به اسراییلی ها به منظور تشویق آنها به اسکان در این شهر زد. این رژیم همچنین برای وادارکردن فلسطینی ها به مهاجرت از شهر قدیمی سلسله اقداماتی را در نبود خدمات شهرداری انجام داد تا شرایط زندگی فلسطینی های ساکن شهر را به بدترین وضعیت برساند. در کنار آن مقامات اشغالگر به اهالی اجازه بازسازی و تعمیر ابنیه و منازل مسکونی بسیار قدیمی یا ساخت منازل جدید در محلات عربی را ندادند که این امر منجر به بروز بحران مسکن شد.
حتی در صورتی که مجوز افزودن اتاق یا افزایش مساحت زیر بنای منازل قدیمی نیز داده شود باز هم این امر بدون برنامه ریزی درست می باشد. برنامه ریزان شهرداری تصمیم گرفتند که حداکثر جمعیت ساکنان عرب قدس قدیمی 20 هزار نفر باشد. از جمله اقداماتی که صهیونیست ها به منظور کاهش جمعیت فلسطینی ها انجام دادند می توان به باطل کردن کارت اقامت دائم فلسطینی هایی اشاره کرد که به طور موقت در خارج از قدس زندگی می کنند ویا در شهر مقدس قدس متولد نشده اند.
رژیم اشغالگر قدس قوانینی وضع کرد که هدف اصلی آن ایجاد مانع در برابر اعراب بود تا ادامه حضور آنها در شهر دشوار شده ودر نهایت مجبور به رفتن از آنجا شوند که از آن جمله می توان به وضع مالیات های مختلف وگزاف بر فلسطینی ها اشاره کرد که هیچ تناسبی با وضعیت اقتصادی آنها نداشت. علاوه بر آن صهیونیست ها نه تنها برنامه های ساختاری برای مناطق عربی طراحی نکرده واز ایجاد تاسیسات زیربنایی لازم به منظور توسعه شهر در سطوح عمرانی اقتصادی و خدماتی سرباز زدند بلکه عوارض سنگینی برای ساخت وساز وضع کردند.
تراکم جمعیت در محلات مسلمان نشین درون دیوارهای شهر قدیمی به بالاترین سطح یعنی 44 6 نفر در هر دنم و در محله مسیحی ها به 26 نفر در هر دنم رسید. قدس قدیمی به سبب کمی مساحت یکی از پر تراکم ترین مناطق به شمار می آید واز نرخ رشد جمعیت بالایی برخوردار است. علاوه بر آن مساحت اندک منازل مسکونی وتراکم شدید جمعیت پیش از سال 1374 یکی از عللی بود که اهالی شهر را وادار کرد تا به جست وجوی مناطق جایگزین بپردازند.

نتایج اسکان صهیونیست ها در قدس

1 ـ آثار اجتماعی: اهالی قدس بنا بر ماهیت عقیدتی شان دارای آداب رسوم سنن شرقی هستند که آن را تا کنون حفظ کرده اند. پس از سیطره رژیم صهیونیستی بر قدس در سال 1346 صهیونیست ها تلاش خود برای تغییر این آداب ورسوم را آغاز کرده و در این راستا سیاست های آموزشی و پرورشی خود را که مبتنی بر ارزش های غربی بود به مرحله اجرا درآوردند. در نتیجه دو جهت گیری فکری در برابر این موضع پدید آمد: اول بازگشت به میراث قدیمی و حفظ ارزش های سنتی و دوم حرکت در مسیر الگوهای غربی که به پدید آمدن مشکلات اجتماعی در جامعه قدس منجر شد.
از سوی دیگر ناتوانی جهت گیری اول در حفظ اوضاع پیش از اشغال شهر زمینه بروز جهت گیری دوم در جامعه را فراهم نمود لذا بخشی از آداب ورسوم اجتماعی خانواده های قدسی تحت تاثیر این روند از میان رفت. همچنین مقامات اشغالگر کوشیدند از طریق سلطه بر اندیشه ساکنان فلسطینی قدس را بر اساس ایده “عدمیت قوم گرایی و فرهنگی ساکنان اصلی” به سوی گرایش های مورد نظر خود جذب کنند. آنها در این راستا سیاستهای تربیتی وآموزشی خود را در تمام مدارس شهر قدس به مرحله اجرا گذاشتند.

2 ـ آثار اقتصادی: رژیم صهیونیستی از زمان اشغال قدس سیاست انهدام اقتصاد این شهر مقدس را در پیش گرفت که در نتیجه این شهر پس از مدتی دچار بحران اقتصادی شد به گونه ای که شمار بیکاران به یک سوم نیروی کار رسید. این رژیم همچنین ضمن وضع مالیات های سنگین بر بخش صنعت مانع از بهره برداری ساکنان عرب از زمین و آب شد که این امر بخش کشاورزی فلسطین را به شدت تحت تاثیر قرار داد و باعث شد تا کشاورزان فلسطینی به جست وجوی منابع دیگر بپردازند.
آنها راهی جز رفتن به بازار کار در اسراییل وترک سرزمین های اشغالی نیافتند که این امر زمینه را برای خالی شدن قدس از ساکنان عرب آن هموار ساخت.
بخش اقتصادی قدس به چند علت تحت تاثیر قرار گرفت. برخی از این عوامل مربوط به طبیعت شهر بود و برخی دیگر به تدابیر اعمال شده بر آن ارتباط داشت از جمله مالیات هایی که صهیونیست ها بر مردم تحمیل کرده بودند و سه نوع بود: مالیاتهای شهرداری که به صورت مستقیم دریافت می شد مالیات بر درآمد که به اداره ای به همین نام پرداخت می شود ومالیات بر ارزش افزوده که توسط اداره گمرکات دریافت می شود.
در این میان بخش تجاری به سبب اهمیت دینی سیاسی وجغرافیایی شهر قدس یکی از مهمترین بخش های اقتصادی برای ساکنان عرب این شهر تلقی می شود اما این بخش پس از اشغال قدس توسط رژیم صهیونیستی در سال 1346 به شدت دچار رکود شد. به عنوان مثال بخش بازرگانی شهر در سال 1346 به سبب مصادره زمین و اقدام صهیونیست ها در وضع مالیات های بسیار سنگین یک سوم از مراکز خود را از دست داد.
بخش گردشگری نیز با طبیعت دینی شهر قدس ارتباط دارد زیرا این شهر دارای نقاط تاریخی است که عامل جذب پیروان سه دین اسلام مسیحیت و یهود می باشد.
اوضاع گردشگری قدس پس از سال 1346 تغییر یافت که می توان آن را بدین شکل بیان نمود:
1 ـ گردشگری دینی مسیحیان به سبب فراهم شدن زمینه سفر این طایفه به “طبریا” و “ناصریه” در زمان زیارت آنها از اماکن دینی در “قدس” و “بیت لحم” اوضاع بهتری یافت.
2 ـ سفر یهودیان به قدس چند برابر شد.
3 ـ سفر مسلمانان به فلسطین کاهش یافت.
4 ـ جست وجوی گردشگران برای یافتن نقاط بهتر.
5 ـ افزایش امکانات تفریحی قدس غربی وهمچنین مناطق ساحلی و کوهستانی در فلسطین اشغالی.
6 ـ عقب افتادن بخش گردشگری فلسطین از عرصه رقابت با همتای اسراییلی خود.

موضع فلسطینی ها در قبال اسکان یهودیان
حجم شکست ارتش های عربی در سال 1346 در برابر ماشین جنگی رژیم اشغالگر قدس واشغال سرزمین های عربی توسط نیروهای اشغالگر اسراییلی ضربه ای بزرگ به افکار عمومی جهان عرب به ویژه فلسطین وارد ساخت. رهبران رژیم اشغالگر از این شوک که نوعی حالت یاس ناامیدی و بدبینی در میان ساکنان قدس ایجاد نمود به نفع خود استفاده کرده و اقداماتی که در بخش قبل ذکر شد را به مرحله اجرا گذارند.
به رغم آنکه احساس یاس و بدبینی بر همه جا سایه افکنده بود اما اهالی قدس احساس کردند که باید در برابر حمله اشغالگران صهیونیست به شهرشان مقاومت کنند. سه سال اول انضمام شاهد اعتراض تحصن و تظاهرات های متعدد بود که با اقدامات سرکوبگرانه اشغالگران مانند مصادره مغازه ها و فروشگاهها روبرو شد. در اواخر سال 1353 مقاومت فلسطین روندی فزاینده به خود گرفت و تظاهرکنندگان دروازه های بزرگ “باب العمود” را بستند.
در شهریور سال 1366 اولین انتفاضه مردم فلسطین در سرزمین های اشغالی به سبب فشارهای سیاسی اقتصادی و اجتماعی که فلسطینی ها از آن رنج می بردند شعله ور شد و به تدریج به محلات مختلف قدس کشیده شد. صهیونیست ها نیز برای مقابله با این وضع منع آمدوشد را برای اولین بار از سال 1346 در برخی محله های شهر به مرحله اجرا گذاشتند. اما نتوانستد مقاومت را که در تظاهرات های عظیم اعتصاب درگیری پرتاب کوکتل مولوتوف به آتش کشیدن خودروهای شهرک نشین ها و پلیس تحریم کالاهای اسراییلی و خودداری از پرداخت مالیات به منصه ظهور رسیده بود سرکوب کنند.

برخی حملات یهودیان علیه اماکن دینی قدس

حملات علیه مسجد الاقصی:
1346: اشغال قدس و مسجدالاقصی.
1346: تصمیم صهیونیست ها برای انضمام قدس شرقی.
1346: تصمیم به اعطای مسوولیت نظارت بر اماکن مقدسه به وزیر امور دینی یهودیان.
1348: “مایکل روهان” مسجدالاقصی را به آتش کشید.
1359: کشف انبار مواد منفجره در نزدیکی مسجدالاقصی که برای منفجر کردن این مسجد آماده شده بود.
1360: کشف یک کانال در زیر مسجدالاقصی که اداره آثار باستانی رژیم صهیونیستی آن را حفرکرده بود.
1360: ضربه خوردن دیوار چسبیده به مسجد الاقصی به سبب حفاری های صهیونیست ها.
1361: “یوئیل لرنر” از اعضای جنبش کاخ قصد منفجرکردن مسجدالاقصی را داشت.
1369: ارتش صهیونیستی در مسجدالاقصی دست به کشتار زد که در نتیجه 23 مسلمان به شهادت رسیده و 85 نفر دیگر زخمی شدند.
1379: “آریل شارون” نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس تحت محافظت بسیار شدید وارد محوطه مسجدالاقصی شد.
1379: در پی آغاز انتفاضه مسجدالاقصی که بعد از برگزاری نماز جمعه شعله ور شد شماری از فلسطینی ها به شهادت رسیده وزخمی شدند.

حمله علیه کلیسای قیامت:
1 ـ چند صهیونیست تاج حضرت مریم (ع) را در اواخر سال 1346 میلادی سرقت کردند.
2 ـ در روز چهارم فروردین 1350 محل نگهداری روغن وشمع که بر روی قبر مقدس در مدخل کلیسا قرار داشت از بین رفت.
3 ـ سه اسراییلی شبانه تلاش کردند تاج مرصع به الماس در نزدیکی صلیب جلجله در داخل کلیسای قیامت را مورد دستبرد قرار دهند.
4 ـ نیروهای پلیس صهیونیستی در پنجم اردیبهشت 1349 یعنی شب “عید فصح” اموال وراهبان “دیر الاقباط” را مورد حمله قرار دادند.
5 ـ در روز 17 بهمن 1351 گروهی از صهیونیست های متعصب مرکز کتاب مقدس در جبل زیتون را آتش زدند.
مقامات صهیونیست از این گونه حملات علیه موجودیت مردم فلسطین و مقدسات اسلامی و مسیحی در شهر قدس این اهداف را در سر می پرورانند:
1 ـ خالی کردن شهر خواه در داخل یا خارج دیوارها از سکنه اصلی با هر وسیله.
2 ـ فراهم کردن زمینه در گسترش اسکان یهودیان به حساب عرب تبارهای فلسطین از نظر جغرافیایی مسکن وتمدن. که این امر نشان دهنده استراتژی صهیونیست ها می باشد.
3 ـ تقویت اقداماتی نظیر یهودی سازی اراضی موسسات ومایملک عربی.
4 ـ محاصره جغرافیایی اقتصادی اجتماعی و سیاسی شهروندان عرب به هدف درهم شکستن پایداری وروحیه آنها و وادارکردن این مردم مظلوم به مهاجرت از شهر.
یک مجله اسراییلی در اواسط سال 2001 میلادی از اختصاص بودجه 364 میلیون دلاری به منظور هزینه در طول سه سال برای ایجاد تغییرات جغرافیایی در قدس و به ویژه داخل شهر قدیمی ازجمله تغییر میدان براق و یکپارچه کردن محله یهودی شهر و منطقه مسجدالاقصی خبر داد.

خاتمه:
این تحقیق نشان می دهد که شهر قدس مورد توجه ملت های مختلف قرار داشته و به رغم آنکه در برخی دوره ها حاکمیت های مختلفی را شاهد بوده است اما در نهایت به صاحبان اصلی آن بازگشته است. در این میان مقامات رژیم اشغالگر قدس سیاست راهبردی خود را بر پایه سلطه بر قدس شرقی و بیرون راندن ساکنانش و مقابله با آنان با تمام ابزارهای موجود قرار داده اند اما به رغم سیاست های ددمنشانه و تدابیر مختلف موفق به درهم شکستن عزم و اراده این مردم نشدند. صهیونیست ها گرچه هر گونه اقدام خرابکارانه را علیه اماکن مقدسه دینی اسلامی و مسیحی انجام دادند اما بیداری و عزم و اراده ملت فلسطین تمام این تلاش ها را خنثی کرده و آن را در هم شکست.